Yeni yılın bu ilk güncel köşe yazısında sizlere “3 nesil 1 trajedi Karabağ”fotoğraf sergisi ve bıraktığı izleri paylaşacağım.
Üzerinden 22 yıl geçen kanayan bir yara, Azerbaycanın işgal altındaki toprakları Karabağ, Hocalı ve birçok şehirleri. Hollanda Azerbaycan Türk Kültür Derneği’nin 22 yıldır süren mücadelesi her yıl büyüyerek yeşermeye devam ediyor. Hollanda’nın Den Haag şehrinde bulunan Dernek büyük özverili çalışmasıyla 22 yıl önce Rusya’nın desteğini alarak Ermenista’nın Karabağ ve Hocalı’da ki soykırımını uluslararası topluma duyurabilmek için bu soykırımda hayatını kayıp edenlerin anısına Den Haag’da bir anıt yaptırdı. Her yıl Şubat ayında bu anıt önünde toplanan halk anma programları düzenleyerek hayatını kayıp eden şehitlerini anmakta. Bu anma programına katılım yıldan yıla artarak devam etmekte.
Dünya’nın gözü önünde 22 yıl önce işlenilmiş bu vahşetin acısını hissedemeyenlere, bunu nasıl anlatabiliriz, nasıl bu soykırımı uluslararası toplumun dikkkatine sunabiliriz çabasına yılmadan, usanmadan devam etme kararlılığı içinde özveri ile mücadele eden Hollanda Azerbaycan Türk Kültür Derneği ve onun sayın Başkanı İlhan Aşkın, değişik projelerle yaşanmış bu dramı Hollanda ve Avrupa’nın bir çok şehirlerine taşıyarak “3 nesil 1 trajedi Karabağ” adı altında fotoğraf sergisi ile Dünya kamuoyuna anlatmaya çalışıyor. Fransız ve Rus arşivlerinden alınan 22 yıl önce Ermenistan’ın Karabağ ve Hocalı’da çocuk, kadın ve yaşlı demeden yapmış oluğu katliamları fotoğraflarla Avrupa’nın bir çok köşesinde sergileyerek, 22 yıl önce yaşanmış olan acıları, savaşın çirkin yüzünü ve işlenilen soykırımı Dünya’ya duyurabilme çabası veriyor.
Belçika’nın başkenti Brüksel’den sonra Adalet divanının olduğu Hollanda’nın Den Haag ( Lahey) şehrinde bu fotoğraf sergisine büyük ilginin olması, bu serginin daha da geniş bir alana yayılacağının işaretini vermişti. Nitekim böylede oldu.
Üçüncü olarak Hollanda’nın Almanya’ya sıfır noktasında bulunan küçük bir kasaba olan Aalten şehrinde iki gün süreyle “3 nesil 1 trajedi Karabağ” fotoğraf sergisi sergilendi. Bu şehir Brüksel ve Den Haag şehirlerine göre çok küçük olmasına ragmen Hollandalı toplum tarafından daha çok ziyaret edilmesi fotoğraf sergisinin artık Hollanda’nın her köşesine gitmesi gerekliliğini de ortaya koymuş oldu.
İki gün süren bu fotoğraf sergisine 180 km mesafeden, zor hava şartlarında 22 yıl önceki yaşanılan acıları bağrında yaşayarak gelen Hollanda Azerbaycan Türk Kültür Derneği başkanının samimiyeti etrafındakilere yansımıştı. Aynı acıları hisseden bir çevresi vardı ki, program bittiğinde bile o acıları yine yüklenip fotoğraf sergisi salonundan ayrılmanın üzüntüsü görülüyordu herkesin yüz ifadesinde. Herkesin sıcak ailesi ve çocukları ile yıl sonununu geçirirken İlhan Aşkın ise çocuklarından, ailesinden uzak, daha önce gördüğü bu davasının sevdalısı olduğunu göstermişti. Fotoğraf sergisinin yapılacağı yere herkesten önce gelip gelecek misafirlerine çay hazırlayan ve hazırlıkları bizzat kendisi yapan çok fedakar bir başkan olduğunu fazlasıyla kanıtlamıştı.
Fotoğraf sergisine katılan Hollandalı ziyaretçilerin, 22 yıl önce yaşanmış olan bu soykırımı çok farklı yönlerini görerek sadece insanlığın katledildiği bir vahşet değil, tarihin, sanatın ve bir medeniyetin soykırıma uğratıldığını gördüklerinde etkilendikleri yüz ifadeleriyle ve anlattıklarıyla net bir şekilde ortaya çıkıyordu. Fotoğrafların yansıttığı etki adeta ziyaretçileri 22 yıl öncesine götürüp bu acılar nasıl kapanır sorusunu sorduruyordu?
Hollanda Azerbaycan Türk Kültür Dernegi Başkanı Ilhan Aşkın, sergiyi ziyarete gelenleri görünce yüzünde sanki yüz yıllarca hasretini çektiği bir dostuyla kavuşurcasına koşarak karşılaması gördüğünüzde ona yardım eden etrafındaki kişilerin dikkatinden hiç kaçmıyor. Onun bu samimiyeti etrafındakileri onun acısına daha da bağlıyor ve böylece bir dava etrafında bütünleşen ekip meydana çıkmış oluyordu.
Evet, seyyar olan bu fotoğraf sergisi tarihin acılarını vicdanlara duyurmaya kararlı gözüküyor, yeni bir şehir ve sergiyle ziyaretçileri ile kucaklaşmaya devam etmek istiyor. Yeni yılda bu acıları geniş kitlelere duyurabilmek için samimi dostlarını etrafında görmek istiyor. Kim bilir bizlerin samimiyeti sizlerin samimiyetiyle kesişeceği bir 2015 yılı olur. Savaşların son bulduğu ve barışın hakim olduğu bir yıl olması temennisiyle…
Ali Osman Biçen
