Hollanda’da, Malullük Sigortası ve Malullük Aylıĝı..!
De Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA)
1.Kimler Malul Sayılır?
Holanda’da çalışan sigortalıların çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün yapamama durumuna girmeleri ve durumda Hollanda İşçi Sigortaları Kurumu UWV ‘nin saĝlık kurulu raporları ile tespit edilmesi halinde malül sayılmaktalar.
2.WİA Ödeneĝi Nedir ?
WİA (De Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA). Kazanç ve çalışma gücü yasasıdır.
3. Çeşitleri
3.1 WGA, Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsongeschiten ( Kısmı en asgari yüzde 35 çalışamayan malüller yasası ). Tekrar iş yasamına dönme ve kazanç saĝlama imkanı olanlar içindir.
3.2 IVA ,Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten ( Tüm Malüllük Gelir Saĝlama Yasası ) En asgari yüzde 80 çalışma ve kazanç saĝlama imkanı olmayanlar malüller içindir. WIA ödeneĝi çalışarak elde edilen kazancın yüzde 75’dir.
4. Ne Zaman Malüllük Aylıĝına Başvuru Yapılır ?
Hastalık yasası (Ziektewet ) ve ödeneĝi azami 2 yıl sürer. Hastalıĝın devamında WIA ödeneĝi için, hatalıĝın devamının 1 yıl 9 ay sonrası, Hollanda İşçi Sigortaları Kurumu UWV ‘ye başvuru yapılması gerekir.
4.Hastalık Yüzdesinin Artması Durumunda ?
Kısmen malüllük ödeneĝi alırken, hastalıĝınızın yüzdesinin artması durumunda UWV ‘ye yeniden saĝlık raporu sormanız mümkündür. Malüllük yüzdesinin artmasını ve aynı yüzde kalmasını UWV karara baĝlar.
5. Malullük Aylığı Bağlanmasının Koşulları Nelerdir?
Malüllük yasası çalışanların sahip olduĝu bir hizmet sigortasıdır. Çalıştıĝımız sürece malüllük ödeneĝi için prim kesintileri yapılır.
2 yıl azami hastalık süresinden sonra, İssizlik Ödeneĝi (Werkloosheidsuitkering ) alanların hasta olma durumlarında da WIA ödeneĝi başvurusu yapabilirler.Kısmı malüllük ödeneĝi alanların, bunun yanında İssizlik ödeneĝi ( WW ) alma hakları da olabilir.
6.Gelirler ve WIA Ödeneĝi ?
Çalışarak kazanılan gelirin dışındaki, hemen hemen bütün gelirlerin WİÂ ödeneĝine belirli olumsuz bir etkisi olmaz.
7. Malullük Aylığı Bağlanması için Nereye ve Nasıl Başvurulur?
-Malullük aylığı bağlanabilmesi için, hastanın bir işveren aracılıĝı veya şahsen UWV Kurumuna başvurmaları gerekir. Bunun için WIA başvuru formalarını UWV ‘nin Web adresinden temin edebilirler. www.uwv.nl .
8.Malullük Aylığı Hangi Hallerde Kesilir?
8.1 Kişinin emekli yaşına ulaşması durumunda,
8.2 Kişinin yeterli derecede çalışarak kazanç saĝlaması durumunda,
8.3 Malüllük ödeneĝi alan kişinin ölümü durumunda,
8.4 Kişinin 4 haftadan daha fazla tutukluluk ve mahkum olma halinin devamı durumlarında,
8.5 Sigortalının yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlaması,
9.6 Hollanda’da kayıtlı olduĝu bir adresinin olmaması durumunda,
9.6 Kontrol muayenesi sonucu malüllük durumunun ortadan kalkması,
hallerinde Malüllük ödeneĝi kesilir.
9.7 Gerekili olan bilgi verme zorunluluĝunun yerine getirilmemesi.
10. İzin Hakkı ?
Malüllük ödeneĝi alanların bir yılda süresiz izin kullanda hakları vardır. 4 haftadan fazla izin kullanmak isteyenlerin, izinden iki hafta önce UWV kurumuna deĝişiklik formu ile (wijzigingsformulier) veya bir mektupla başvuru yaparak izin almaları gerekir.Bu işlemler için DİGİD’nizi kullanabilirsiniz.
11.Itiraz ve Temyiz hakkı ?
Hollanda İşçi Sigortaları Kurumu UWV tarafından verilen kararlara sigortalının her zaman itiraz etme ve temyize götürme hakkına sahiptiir. Kesinleşen karardan sonra, 6 hafta içinde itiraz etmek gereklidir.
12.Sıkça Sorulan Soru ?
Belediye’nin sosyal yardım kasasından, sosyal yardım ödeneĝi alıyorum.. Belediye beni malüllüĝe ayırdı (Arbeidsongeschikt ).UWV ‘den WIA ödeneĝi alabilir miyim ?
Sosyal yardım ödeneĝi (participatieuitkering ) alanlar malülde olsalar, UWV’den WIA ödeneĝi almaları mümkün deĝildir. Çünkü soyal yardım ödeneĝi alanların WIA ödeneĝi için sigortalı deĝillerdir.
13. WİA Ödeneĝi İle Türkiye’de Yaşamak ?
UWV ‘den izin alarak Türkiye’de yaşamak mümkündür. “ Ödeneklerin yurdışına ödenmesini imkan kılan Yasa WET BEU ‘ye göre, WIA ödeneĝi alanlar emeklilik haklarının (AOW ) ve Dul ve Yetimler Yasası (ANW ) sigortalarının devamı için gönüllü temelde sigortalı olabilirler.
Daha Geniş Bilgi İçin ?
Gerekli olan bilgileri UWV kurumundan almak mümkündür.UWV Kurumu’nun web adresi; www.uwv.nl veya UWV telefonundan 0900 - 92 94.
Sosyal Hizmetler Uzmanı
Nejat Sucu
