'Enerji içecekleri sağlığa zararlı'

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Türkiye ve Avrupa genelinde tüketimi hızla artan enerji içeceklerinin, halk sağlığını olumsuz etkilediğini belirtiyor.


  • Kayıt: 17.12.2014 23:51:00 Güncelleme: 17.12.2014 23:53:00

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Türkiye ve Avrupa genelinde tüketimi hızla artan enerji içeceklerinin, halk sağlığını olumsuz etkilediğini belirtiyor.

 

Yoğun kafein içeren enerji içecekleri, özellikle çocuk ve gençlerin sağlığını tehdit ediyor. Enerji içeceklerinin fazla miktarda tüketilmesi, kafein zehirlenmesi riskini artırıyor.

 

WHO Avrupa Ofisi, enerji içeceklerinin halk sağlığı üzerindeki etkileri konusunda kapsamlı bir rapor hazırladı. Rapora göre, enerji içecekleri, sağlık açısından olumsuz etkiler içeriyor.

 

Uyarıcı etki yaptığı gerekçesiyle özendirilen enerji içecekleri, geçici olarak öğrenme performansını artırıyor. Bu nedenle özellikle çocuklar ve gençler tarafından sıkça tüketiliyor.

 

Kafein zehirlenmesi riski

 

Rapora göre, enerji içecekleriyle ilgili en önemli sorun, içerdiği kafein miktarı. Kahve sıcak olduğu için yavaş yavaş tüketiliyor. Ancak enerji içeceği soğuk olduğu için kısa sürede aşırı miktarda tüketilebiliyor. Bu da kafein zehirlenmesi olasılığını artırıyor.

 

Avrupa Gıda Güvenliği Kurumu'nun araştırmasına göre çocukların vücuduna giren kafeinin yüzde 43'ü enerji içecekleri yoluyla alınıyor. Bu oran gençlerde yüzde 13, yetişkinlerde ise, yüzde 8.

 

Enerji içecekleri ile ilgili bir başka sorun da alkolle birlikte alınması. 18 - 29 yaş aralığındakilerin yüzde 70'i enerji içeceğini alkolle karıştırıyor. Bunun yol açtığı sorunlardan biri, enerji içeceğinin alkolün etkisini bastırması nedeniyle sarhoş olunduğunun geç anlaşılması.

 

WHO Avrupa Ofisi'nin raporuna göre, ABD ve Avustralya'da yapılan araştırmalar aşırı enerji içeceği tüketiminden kaynaklanan sorunların arttığını gösterdi ve örgüt, bu tür kapsamlı araştırmaların Avrupa'da da yapılması gerektiğini vurguluyor.

 

Enerji içecekleri Türkiye ve bütün Avrupa ülkelerinde satılıyor.

 

Sınırlama getirilsin

 

Ancak bazı ülkeler bu içeceklere karşı önlem almaya başladı. Örneğin Macaristan'da enerji içecekleri özel sağlık vergisine tabi.

 

İsveç'te de bazı içecekler sadece eczanelerde satılıyor ve çocuklara satışı yasak.

 

WHO Avrupa Ofisi araştırma grubu, enerji içeceklerinin çocuklar üzerindeki olumsuz etkisinin kesinleştiğini belirtiyor. Bu nedenle enerji içecekleri konusunda yaş sınırlandırması getirilmesini salık veriyor.

 

Örgüt ayrıca maksimum kafein seviyesinin belirlenmesini ve sözkonusu içecekleri çocuk ve gençlere pazarlayan reklamların yasaklanmasını da öneriyor.

 

Raporda, hekimlerin enerji içeceğine bağlı sağlık sorunlarının belirtilerini daha kolay tanıyabilmeleri için eğitimden geçirilmeleri de öneriliyor.

 

Alkolsüz ve çok fazla kafein içeren enerji içecekleri, aynı zamanda vitamin ve uyarıcı etkiye sahip taurine, gingseng, guarana gibi maddeler barındırıyor.

 

Türkiye pazarında artan enerji içeceği miktarı, 2012 yılı rakamlarına göre 30 milyon litreden fazla. Türkiye'de kişi başına düşen yıllık enerji içeceği tüketimi 0,33 kutu.

 

Bu oran Avrupa'da çok daha yüksek bir seviyede seyrediyor. Kişi başı yıllık enerji içeceği tüketim Avrupa'da ortalama 10 kutu civarında.

 

Kalbe zararlı mı?

 

Araştırmacılar, 'kafein içeren enerji içeceklerinin kalp atışlarının seyrini değiştirdiği' uyarısını yaptı.

 

Almanya’daki Bonn Üniversitesi’nde yapılan araştırmada enerji içeceği içen 17 kişinin kalp atışları, söz konusu içeceği tüketmelerinden bir saat sonra incelendi.

 

Araştırma, enerji içeceği içilmesinin ardından 'kalp kasılmalarının' çok daha güçlü yaşandığını ortaya koydu.

 

Araştırmayı gerçekleştiren ekip, Kuzey Amerika Radyoloji Derneği’nin yıllık toplantısında, çocukların ve özel sağlık durumu bulunanların enerji içeceklerinden uzak durması gerektiğini söyledi.

 

Araştrımacı Dr. Jonas Dorner, bu içeceklerdeki kafein oranının kahve veya Cola içeceklerindeki kahve oranından üç kata kadar daha fazla olduğunu hatırlattı.

 

Dr. Dorner, yüksek kafein oranlarıyla bu içeceklerin, hızlı kalp atışı, çarpıntı, kan basıncının yükselmesi gibi yan etkilerinin bulunduğunu söyledi.

 

Ölüm riski

 

Dr. Doyner bazı durumlarda bunun hastalık nöbetleri veya ani ölümle sonuçlanabileceğini de belirtti.

 

Araştırmada katılımcılara 100 ml’sinde 35 mg kafein ve 100 ml’sinde 400 mg torin içeren bir içecek verildi.

 

Dr. Dorner, enerji içeceği kullanımının kardiyak kontraktilite üzerinde kısa vadeli etkisi olduğunu söyledi.

 

Bunun yanında Dr. Dorner kardiyak kontraktiliteyle ilgili bu güçlü etkinin günlük aktiviteleri veya spor performansını etkileyip etkilemediğini veya nasıl etkilediğini bilmediklerini söyledi.

 

Kalp hastalığı bulunan insanlar üzerindeki söz konusu etki de bilinmiyor.

 

Bununla birlikte araştırma ekibi, çocuklar ve düzensiz kalp atışı olanların bu

 

içeceklerden uzak durması gerektiğini söylüyor.

 

Daha önce de İngiltere Alkolsüz İçecekler Derneği enerji içeceklerinin çocukların kullanımı için uygun olmadığını açıklamıştı.