Yarım asrı Hollanda’da tüketen Anadolu insanı bu süre içerisinde pek çok önemli gelişim sağladı, girişimde bulundu...
Hasan Çakmak’ın “Yalnızlığın Kokusu” adlı oyunu seyriciyle buluşuyor
Yarım asrı Hollanda’da tüketen Anadolu insanı bu süre içerisinde pek çok önemli gelişim sağladı, girişimde bulundu. Sayıları 20 bini aşan girişimcimiz, her türlü yüksek düzeyde meslek sahibi gencimiz, on binlerce yüksek okul ve üniversite öğrencimizle, basın yayın kurumlarımızla ikinci yarım asra doğru umut yolculuğumuz sürüyor.
Bu yolculukta en zorlandığımız alan kültür, sanat ve edebiyattır. Bu alanda da sayıları az da olsa güzel ürünler verilmekte. Bunlardan biri de 20 yılı aşkın bu sektörde kesintili de olsa hizmet veren, mücadele eden Hasan Çakmak’tır. Bugüne kadar pek çok tiyatro oyununun altına imza atan Çakmak uzun bir aradan sonra tiyatro severlerin karşısına yeni oyunlarla çıkmaya hazırlanıyor.
Pek çok imkânsızlığa rağmen bu tür güzellikleri, ürünleri ortaya koymak kutlanılacak ve alkışlanacak bir davranıştır. Hasan Çakmak Hoca’yı kutluyor ve hem kedisini hem de 9-10 Haziran tarihlerinde sergilenecek olan “Yalnızlığın Kokusu” adlı oyununu tanımaya çalışacağız.
Bizi anlatan, hayatımızın bir kesiti olan oyunlarda kendinizi bulacaksınız; yalnızlığın kokusunu daha yakından duyacaksınız ve oyunlarla geçmiş ve gelecek arasında bir yolculuğa çıkacaksınız.
Hasan Çakmak Usta ile yapılan sohbetimizden keyif alacağınıza ve istifade edeceğinize inanıyoruz.
Adım İmam Hasan Çakmak. 1968, diyar-ı Dersim’de doğdum. İlk, orta ve lise eğitimi doğduğu ve büyüdüğü topraklarda tamamladıktan sonra, 1985 yılında aile birleşimi dâhilinde Hollanda’ya geldim. İlk Türkiyeli olarak, 1993 yılında Utrecht Yüksek Sanatlar Akademisi TİYATRO&DRAMA bölümünden mezun oldum. Sonrasında Sosyal Akademi De Horst’an “opbuwwerkwer” olarak mezun oldum.
Uzun yıllar Hollanda’nın farklı şehirlerinde ve son olarak ta Rotterdam’da sosyal görevli olarak çalıştım. Sonrasında Hollanda Eğitim, Sanat ve Kültür Bakanlığı’na bağlı “Hollanda Amatör Tiyatrolar Birliği”nde (THEATERWERK NL) çok kültürlü toplum ve tiyatro alanında uzman tiyatro ve drama görevlisi olarak çalıştım.
1990’lı yılların ikinci yarısından 2005 yılına kadar, Hollanda ve Belçika’da otuza yakın farklı şehirlerinde ve projelerde tiyatro, drama hocalığının yanı sıra yönetmen ve dramaturg olarak çalıştım. Vedat Gültekin ile birlikte 2005 yılına kadar Galip Tiyazro Produksiyon’da oyuncu, yönetmen ve dramaturg olarak çalıştım. Vedat hocam ile birlikte çalıştığımız yıllarda, Galip Tiyazro Prodüksiyon olarak, Zuidplein Tiyatrosu’nun kurumsal tiyatro prodüksiyonu olarak 13 oyun sergiledik.
– Bu kadar uzun bir ara vermenizin sebebi nedir?
Ben altı yaşında iken babam, 11 yaşımda da annem ve iki kardeşim Hollanda’ya geldi. Abim ve ben memlekette kaldık. Amcam, amcamın hanımı ile birlikte baba annem bizleri büyüttü. O hem annem, hem de babamdı. Baba annemin 2004 yılında Hakk’a yürümesi beni duygusal olarak çok yıprattı. Uzun bir süre onun yasını tuttuktan sonra tiyatro ile tekrardan hayata tutunmaya çalıştım. Devamında Rauf Kurtgözü ile birlikte kurduğumuz Raks Prodüksiyon ile eğitim amaçlı tiyatro oyunları ve sunumları alanında çalıtık.2014 yılında annem Hakk’a yürüdü ve devamı yine çok kederli ve sancılı bir döneme evrildi. 2018 yılı sonbaharında kızım Tijda’nın desteği ile tekrardan tiyatroya başlama kararı aldım. Daha önce geliştirdiğim ve senaryosunu yazdığım ‘’Yalnızlığın Kokusu’’ MAZLUM ve SEVGİ oyunlarını üzerine çalışmaya başladım. Amacım, kızım ile birlikte 2019 yılı sonunda oyunları sahneye koymaktı.
– TİJDA Vakfı hakkında biraz bilgi verebilir misiniz?
Biz baba-kız hayata dair planlar yaparken, hayatın da bizlere dair planlar yaptığının farkında değildik. Kızım, 2018 yılını, 2019 yılına bağlayan gecede; geçirdiği bir trafik kazası sonrası Hakk’a yürüdü.
Yitirdiğim canımın, gönlüme düşürdüğü kor ateş, babaannem ve annemin acısı da tekrardan alevlendirdi. Gönlümün duvarlarını ismini yazıp, resimlerini nakşettiğim üç sevgi(li)m ve dostun yokluğu; beni yalnızlık ve sahipsizlik duygusu ile buluşturup, tanıştırdı. Kızımın ölümü sonrası dost ve sanat çevremin destek ve katkılarıyla tekrardan toparlanarak, kızım ile birlikte yapacaklarımı, kızım adına kurduğum “TİJDA Sanat & Kültür Vakfı”adına yapmaya karar verdim.
– En büyük sorunumuz olan YALNIZLIK’ı seçme sebebiniz nedir? – Sahnelenecek oyun hakkında bilgi verebilir misiniz, konusu, oyuncuları hakkında bilgi verebilir misiniz?
Yalnızlığın Kokusu adlı sanat projesinin geliştirilmesindeki en büyük neden, vakti zamanında düş ve hayallerini koydukları valizleri ile birlikte buraya gelen ve gün geçtikçe sayıları azalıp, yalnızlıkları çoğalan birinci kuşağı bir tiyatro oyunu dâhilinde anlatmaktı
Senaryonun yazılımı için, birinci kuşak ile yaptığım sohbetlerde ‘’yalnızlığın sebebiyetlerini” araştırırken, bu kuşak özde kendi aile ve mensubu olduğu toplum ve genelde de Hollanda toplumu içerisinde anlaşılamadıklarını anlatıyorlardı. Devamında tek ve yalnız kalanların, bugünlerde yaşadıkları yalnızlık ve sahipsizlik duygusunun arkasındaki en büyük nedenlerinin kendi çocukları olduğunu anlattılar. Ben de bu anlatılanlar dâhilinde, konuştuğum birinci kuşağın kız ve erkek çocuklarıyla konuşma gereği duydum. Hani derler ya, “bir dokun, bin ah işit” misali, ikinci kuşağa mensup kız ve erkek çocuklarının anlattıkları karşısında deyim yerindeyse şok bir durumla karşı karşıya kaldım. İkinci kuşak bir yanıyla birinci kuşağın yalnızlıklarını anlayıp, nedenlerini de anlattıklarında, farkında olarak ya da olmayarak onlarda birinci kuşağı kendi yalnızlık ve sahipsizliklerinden sorumlu tutuyorlardı. Hâl böyle olunca da, bir oyun yerine üç oyun, yazıp sahnemeyse karar verdim. Yalnızlığın Kokusu MAZLUM birinci kuşağı, SEVGİ birinci kuşağın kızlarını ve Cihat’ta birinci kuşağın oğullarını anlatan bir oyuna dönüştü.
Oyunları yazarken kuşaklar arası yalnızlığın sebebiyetlerini “kültür, kültürel miras, yetiştirilme tarzı ve sosyalizasyon” perspektifinde ele değerlendirip, yorumlayarak yazmaya çalıştım.
– Son olarak neler söylemek istersiniz?
Oyunların sahnelenmesi için, projeye ortak olan Rijnmood Alevi Kültür Merkezi ve oyuncu olarak amatör olmalarına rağmen, gönüllerini profesyonel olarak ortaya koyan oyuncu arkadaşlarıma canı gönülden şükranlarımı sunmak isterim.
Temennim, Türkiyeli kurum ve kuruluşların destek ve yardımlarıyla oyunları farklı bölge ve şehirlerde sergileyerek, sayıları hızlı bir şekilde azalan birinci kuşağı devamı dâhilindeki kuşaklar ile buluşturup oyunun temasını toplumsal düzeyde sohbetleyip tartışmak.
YALNIZLIĞIN KOKUSU MAZLUM VE SEVGİ oyunlarının Hollandaca versiyonunun gösterime gireceği tarih 9 ve 10 Aralık 2022.
CİHAT oyununu Türkçe ve Hollanda’ca gösterime gireceği tarih 9 ve 10 Haziran 2023.
Yer: Theater Zuidplein Rotterdam.
