NOS haberinde bültenlerin, Srebrenitsa katliamına giden süreci ve Yugoslavya’nın dağılmasını özetleyeceği belirtiliyor. Aynı zamanda Hollanda’nın bakış açısının da ele alınacağı vurgulanıyor. “Hollandalı Birleşmiş Milletler Barış Gücü askerleri Srebrenitsa’ya nasıl gitti ve hangi yetkiyle çalıştı? Bu askerler farklı hareket edebilir veya etmeli miydi?” soruları da ele alınacak. 6 Temmuz 2020 tarihinde yayınlanan ilk bölümde Herman van der Zandt “[Srebrenitsa] Avrupa tarihinde siyah bir sayfa. İkinci Dünya Savaşı’nın ardından Avrupa’da yaşanan en büyük organize soykırım. Ve biz de buna dahildik. Bu olayı hatırlamayı sevmiyoruz ama yine de hatırlamak zorundayız. Çünkü birçok alanda yanlışlar yapıldı ve sonuçları korkunçtu. Belki de bunlardan ders çıkarabiliriz.” ifadelerini kullandı.
Ülkenin doğusundaki Srebrenitsa’nın 11 Temmuz 1995’te Ratko Mladic komutasındaki Sırp birlikleri tarafından işgal edilmesinin ardından Birleşmiş Milletler (BM) bünyesindeki Hollandalı askerlere sığınan sivil Boşnaklar, daha sonra Sırplara teslim edildi. Kadın ve çocukların Boşnak askerlerin kontrolündeki bölgeye ulaşmasına izin veren Sırplar, en az 8 bin 372 Boşnak sivili ormanlık alanlarda, fabrikalarda ve depolarda hunharca katletti ve toplu mezarlara gömdü.
Hollanda Yargısında Srebrenitsa
Temmuz 2019’da Hollanda’nın en yetkili mahkemesi konumundaki Yargıtay, Srebrenitsalı kurban yakınlarının Hollanda devleti aleyhine açtığı davanın temyiz kararını açıklamıştı. Birleşmiş Milletler (BM) bünyesindeki Hollandalı askerlerin görev yaptığı üsse sığınan 350 Srebrenitsalı Boşnak’ın 13 Temmuz 1995’te askerlerce üsten çıkarıldığını kabul eden Yargıtay, daha sonra Sırplar tarafından katledilen bu kişilerin ölümünde Hollanda‘nın sorumluluk payının yalnızca yüzde 10 olduğuna hükmetmişti.
Yargıtay, söz konusu sivillerin üstte kalsalar dahi yaşamalarının “kesin olmadığını” ifade ederken, Hollandalı askerlerin Sırpların bu Boşnak sivilleri alıkoymasına engel olamayacağını kaydetmişti. Yargıtay’ın nihai kararı doğrultusunda, Hollanda devletinin kurban yakınlarına ödeyeceği tazminat da talep edilen miktarın yüzde 30’undan, yüzde 10’una indirildi. (eh)