Son zamanlarda, Enerji fiyatları tavan yapıyor. Gaz'a yansıyan zamlara, Hollanda'da uygulanan yüksek enerji vergisi eklendiğinde, faturalar fahiş şekilde yükseliyor ve Halkı'n cebini yakıyor...
Son zamanlarda, Enerji fiyatları tavan yapıyor. Gaz'a yansıyan zamlara, Hollanda'da uygulanan yüksek enerji vergisi eklendiğinde, faturalar fahiş şekilde yükseliyor ve Halkı'n cebini yakıyor.
Eylül ayında bir enerji sözleşmesi imzalayan ortalama bir aile, geçen Nisan ayında imzalanacak bir sözleşmeden yılda 400 avroya kadar daha fazla ödeme yapıyor. Yani büyük bir artış. Pricewise'dan enerji uzmanı Tomas Bleker, kışın bu farkın 800 avroya kadar çıkabileceğini söylüyor. Bu da demek oluyor ki, önümüzdeki kış rahat bir şekilde ısınamayacağız.
Her şeyden önce, elbette, tüketiminiz için ödeme yaparsınız: metreküp gaz (m3) ve kilovat saat elektrik (kWh). Bunlara birlikte teslimat maliyetleri de denir. Bunun da ötesinde, tedarikçiniz ağ yönetim maliyetleri olarak adlandırılan ücretleri alır – bunlar herkes için aynıdır, dolayısıyla bundan tasarruf edemezsiniz.
Daha sonra vergiler devlet tarafından alınır. Bu, enerji vergisi ve ODE'den (Sürdürülebilir Enerji ve İklim Geçişi için Depolama) oluşur ve bu iki tutar için aynı şekilde yüzde 21 tutarında bir KDV ödersiniz.
Neredeyse yarısı vergi!
Ortalama tüketime sahip dört kişilik bir aile için Pricewise'dan bir hesaplama örneği: 3.500 kWh elektrik ve 1.500 m3 gaz. Bu da enerji faturasını 2.641,56 Euro'ya denk geliyor. Bu miktarın 834,56 Euro'su enerjiye harcanmakta olup, bu toplam miktarın yüzde 32,2'sidir. Tüketimden bağımsız olarak her zaman aynı olan şebeke yönetimi maliyetleri 478,86 Euro'dur. Yani toplamın yüzde 18,1'i. Geriye 1.313,42 Euro'luk bir miktar kalıyor: Tüm faturanın yüzde 49,7'si enerji vergisi, ODE ve KDV'ye gidiyor.
Karşılaştırıcının bizim için hesapladığı diğer iki senaryo: birlikte yaşayan bir çift ve yalnız yaşayan bir kişi. Çift, bir yıl için yüzde 48,7'si vergi olmak üzere 1,607,19 avro ödüyor. Tek kişi 1.214,73 avro ödüyor, bunun yüzde 48'i vergilerden oluşuyor.
'Tasarruf etmeye teşvik ediyoruz'
İklim hedeflerine ulaşmak için gazdan kurtulmamız ve daha az enerji kullanmamız gerekiyor. Bunun için de bazı adımlar atılması gerekiyor. Bu adımların başında Hükümet'in tüketimi caydırma, azaltma gibi çalışmalar yapması gerekiyor. Ayrıca buna ek olarak kullanışlı bir çözüm fiyatları uygulamaktır. Bu konuda bizlere düşen görev ise, daha aklı selim bir şekilde enerjiyi harcamak olur. En nihayetinde faturalar biz Halkı'n cüzdanına yansıyor.
Konu cüzdandan açılmışken, cebimize yansıyan bir diğer enerji harcamalarımızdan yine bir örnekle bahsedelim. Paramızı çarçur eden bir millet değiliz. Bunun için de kendi çapımızda birçok tasarruf yolunu buluruz. Ancak çoğu zaman da bu konuda çuvallar elimizde avucumuzda ne varsa tüketiriz. Nasıl mı? Anlatayım. Diyelim ki, gereğinden fazla enerji tüketen cereyanlı kiralık bir dairede yaşıyorsunuz. Tadilat masrafları ev sahibine ait. Evinizi yeterince ısıtmak için gereğinden fazla enerji kullanıyorsunuz ancak bu durumda bile çatlaklardan sızan ısı sizi ısıtmaya yetmiyor. Çatlaklardan sızan sıvıyı telafi etmeniz gerekiyor. Ev sahibi böyle bir masrafı üstlenmiyor. Size de hem faturaları ödemek hem de tadilatı üstlenmek kalıyor. Ki bu durumda da astarı yüzünden pahalıya geliyor. Bu durumdan kurtulmanın tek yolu ise ya ev değiştireceksiniz ya da ısınızı azaltarak kış boyu üşüyeceksiniz.
Enerji yoksulluğu gerçektir
TNO yakın zamanda enerji yoksulluğu hakkında bir rapor yayınladı. Görünen o ki: Hollanda'da 550.000 kişi bununla mücadele ediyor, bu da pratikte kaloriferi kapattıkları ya da evin ısısını azalttıkları, gazdan tasarruf etmek için daha az sıcak yemek yedikleri ya da zorluk yaşadıkları anlamına geliyor. Bu arada, bu araştırma, enerji fiyatlarının hala çok daha düşük olduğu 2019 rakamlarıyla yapıldı.
Bağımsız araştırma kuruluşu, raporunda Hollanda'daki 3,8 milyon hanenin potansiyel olarak sorunlarla karşılaşabileceğine dikkat çekiyor. İnsanlar '... kendi başlarına sürdürülebilir kılamayacakları nispeten düşük enerji kalitesine sahip bir eve sahipler'. Bunlar, bir ev sahibine bağımlı olan kiracılar olabileceği gibi, evlerini önemli ölçüde daha sürdürülebilir kılmak için çok az parası olan ev sahipleri de olabilir. Kısacası: konu enerji tüketimi olduğunda sıkışıp kalan ve bu nedenle fiyat artışları ve yüksek vergilerden çok etkilenen insanlar.
Hükümet: 'En büyük tüketici öder' ...
Yalıtılmış bir evi olmayan insanlar, sürdürülebilir bir eve sahip olanlardan daha fazla tüketiyor, ancak Hollanda'da en çok kim tüketiyor? CLO (yaşam ortamı için özet), 2019'da hanelerin tüm enerjinin yüzde 13'ünü tükettiğini hesapladı. Sektörle karşılaştırmadığınız sürece oldukça fazla. Bu sektör, tüm tüketimin neredeyse yüzde 42'sini oluşturuyordu.
Hükümet, vatandaşlar arasında en büyük tüketicilerin en çok ödediğini belirtiyor. Sonuçta, daha yüksek bir fiyat nedeniyle daha az gaz tüketmeye teşvik ediliyorlar. Büyük ölçekli endüstriyel kullanıcılar daha da fazla ödeyecek mi? Hayır, daha fazla tüketildikçe yük aslında azalır.
... Ancak sanayi için vergi, tüketim arttıkça düşüyor
Örneğin, vergi makamları ilk 170.000 m3 doğal gaz için birim başına yaklaşık 0.35 Euro talep ederken, bunun üzerindeki tüketim (1 milyon m3'e kadar ve dahil) bunun sadece altıda birine, yani yaklaşık 0.06 Euro'ya mal olmaktadır. Bunun üzerine çıkmak daha da az maliyetlidir.
Aynısı elektrik için de geçerlidir. İlk 10.000 kWh birim başına 0,09 avro, 10,001'den 50.000 kWh'ye 0,05 avro ücretlendirilir. 10 milyon kWh'den fazla tüketime sahip iş kullanıcıları, birim başına 0,00056 Euro kadar az ödeme yapar.
'Vatandaşlar gibi şirketler de tüketimi azaltmaya teşvik edilmeli'
Tüketici Derneği'nden Joyce Donat, sanayinin tüketimle mücadele için herhangi bir teşvik almadığını, bu teşvikin vatandaş için geçerli olduğunu belirtiyor. Bunun değişmesi gerektiğini düşünüyor. 'Enerji fiyatlarının ve vergilerin dağılımı değişmeli, gerçek kirletici ödemeye başlamalı.'
Şimdi ne yapabilirsiniz: geçici değişken oran mı yoksa, yıllık sözleşme mi?
Tabii ki, politika değişiklikleri zaman alır. Ya şimdi yüksek bir enerji faturası ile karşı karşıya kalırsanız? Örneğin, enerji sözleşmenizin süresi dolmak üzereyken yapılacak en iyi şey nedir?
Geçici olarak değişken bir oran ödeyerek risk alma seçeneğidir. Sonra fiyatların düşmesini beklersiniz ve ancak o zaman tekrar bir sözleşme yaparsınız. Biraz şansla, fiyatlar birkaç ay içinde düşecek ve o noktada oranınızı bir yıl veya daha uzun süre içinde daha düşük bir miktarda ödeyeceksiniz.
Ancak enerji uzmanı Bleker, yıllık bir sözleşme yapılmasını tavsiye ediyor. 'Bu biraz çelişkili görünüyor, çünkü fiyatlar çok yüksek. Ama şimdi bir yıllığına taahhüt ederek, yüzlerce avro daha pahalı hale gelmesini önlemiş olursunuz.' Sonuçta fiyatları etkileyen birçok değişken var ve ne yapacaklarını tahmin etmek imkânsız. Yükselmeye devam ederse, beklediğinize pişman olabilirsiniz.
Amsterdam / Selim TURAN
