19 Ocak tarihinde Almanya'da meclisten geçen çifte vatandaşlık yasa tasarısı bugün yürürlüğe girdi. Alman vatandaşlığına başvuruların reform ile beraber arttığı tespit edilirken 200 binden fazla başvurunun resmî dairelerde işleme koyulmak üzere biriktiği ortaya çıktı...
Almanya’da 200 Binden Fazla Vatandaşlık Başvurusu İşleme Alınmayı Bekliyor
Almanya’da 27 Haziran tarihinde yürürlüğe giren vatandaşlık yasa tasarısı resmî dairelerde iş yoğunluğuna sebep oldu. Yasa değişikliği ile beraber daha fazla kişinin vatandaşlığa kabul şartlarını yerine getireceği ve böylelikle başvuruların hızla artması bekleniyor.
Göç ve entegrasyon temalı araştırmacı habercilik yapan Mediendienst Integration’un Almanya’nın en kalabalık 50 şehrinde yaptığı bir araştırmaya göre, birçok şehirde Alman vatandaşlığına kabul için yapılan başvuruların sayısı son yıllarda önemli ölçüde arttı. 2023 yılında, 45 şehirde vatandaşlığa kabul için yaklaşık 126 bin başvuru yapıldığı tespit edilirken bu sayının 2022 yılına göre (106 bin) yüzde 19, 2020 yılına göre ise iki kat (60 bin) arttığı saptandı.
En çok başvuru göçmenlerin yoğun olduğu Berlin, Hamburg ve Münih gibi büyük şehirlerde yapıldı. Eyalet Göçmenlik Bürosu (LEA) sözcüsüne göre, Berlin’de 2024 yılında 16 binden fazla online başvuru gerçekleştirildi. Başvuru sayısı özellikle Mülheim an der Ruhr (yüzde 125) Mönchengladbach (yüzde 94) ve Lübeck şehirlerinde (yüzde 87) keskin bir artış gösterdi.
42 Şehirde 204 binden Fazla Başvuru İşleme Alınmış Durumda
Araştırmaya göre şu anda 42 şehirde 204 binden fazla başvuru işleme alınmış durumda. Bu sayı Almanya’da 2023 yılında yapılmış olan tüm vatandaşlığa kabul işlemlerinin toplamından daha fazla. Buna ek olarak, vatandaşlığa kabul için ilgili makamlardan randevu bekleyen ve henüz başvuru rakamlarına dahil edilmeyen kişiler de var. Berlin’de Eyalet Göçmenlik Dairesi yılın başında daha önce sorumlu olan bölge idarelerinden yaklaşık 40 bin açık dosyayı devraldı, Hamburg’da yaklaşık 25 bin 600 kişi şu anda vatandaşlığa kabul başvurularının işleme alınmasını bekliyor; Münih’te ise bu rakam 17 bin 600’ün biraz altında.
Vatandaşlığa kabul başvurularının işleme alınma süresi şehre ve vakaya göre büyük farklılıklar gösteriyor. Araştırmaya dahil olan şehirlerde bu süre 3 ila 36 ay arasında değişebiliyor. Şehirler, işlemlerin uzun sürmesinin nedenleri olarak artan iş yükünü, sunulan belgelerin eksikliğini ve diğer makamların müdahalesini gösteriyor. Örneğin Aşağı Saksonya eyaletinde tüm Irak vatandaşlarının kimlik belgelerinin işleme alınmadan önce Eyalet Kriminal Dairesi tarafından kontrol edilmesi gerekiyor.
Vatandaşlığa Geçişe Olan İlgi Keskin Bir Şekilde Arttı
Araştırmaya dahil olan neredeyse tüm şehirler, vatandaşlık yasası reformuyla bağlantılı olarak vatandaşlık başvurularına ilginin keskin bir şekilde arttığını belirtiyor. Bu durum hem başvuru sayısındaki artıştan hem de başvuru hakkında sunulan danışmanlık hizmetlerine olan talepteki artıştan anlaşılıyor.
Frankfurt ve Freiburg şehirlerinde, yasa tasarısının yürürlüğe girmesinin ardından vatandaşlığa başvuru sayısının iki kattan fazla artması bekleniyor. Köln’de de danışmanlık hizmetlerine olan talep bu yılın ilk aylarında şimdiden iki katına çıkmış görünüyor.
“Başvuru Sayısının Artacağı Öngörülebilirdi”
Berlin Ekonomi ve Hukuk Üniversitesi’nde (HWR Berlin) Kamu Hukuku Profesörü olan Tarık Tabbara, federal hükûmetin hazırlıklarının yetersiz olduğu görüşünde:
“Başvuru sayısının artacağı öngörülebilir olduğu gibi hâlihazırda amaçlanmıştı da. İlgili makamlardaki süreçlerin ve personel gücünün nasıl organize edileceği, doğrudan federal hükûmetin sorumluluğu altında olmasa da paralel olarak hazırlanmalı ve desteklenmeliydi.”
2023 yılında ülke genelinde 200 bin 95 kişinin vatandaşlığa kabul edildiğinin belirtildiği araştırmada bu rakamın bir önceki yıla göre yüzde 19 daha fazla olduğu ve 2000’lerin başından bu yana yeni bir rekor olduğu söyleniyor.
Kaç kişinin vatandaşlığa kabul edildiği konusunda eyaletler arasında büyük farklılıkların bulunduğunu belirten araştırma “tükenmiş vatandaşlığa kabul potansiyeline” de değiniyor. Bu potansiyel, Almanya’da çok uzun süredir yaşayan göç kökenli nüfus arasında vatandaşlığa kabul edilenlerin oranını gösteriyor. 2023 yılında bu oran yüzde 8 ile Bremen’de en yüksek iken, Bremen’i Mecklenburg-Vorpommern (yüzde 7,6) ve Saksonya-Anhalt (yüzde 7,4) eyaletleri takip etti. Ülke genelinde vatandaşlığa kabul oranı geçen yıl yüzde 3,6 ile 2002 yılından bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.
2023 yılında vatandaşlığa kabul edilenler ağırlıklı olarak Suriye, Türkiye ve Irak uyruklu kişiler olduğunu ortaya koyan araştırma bir önceki yıla kıyasla Suriye, Irak ve Afganistan’dan vatandaşlığa kabul edilenlerin sayısının yarıdan fazla arttığını, ancak Türkiye vatandaşlığından Alman vatandaşlığına geçiş yapanların sayısının 2022 yılına kıyasla daha az olduğu aktarılıyor. Reformun, önceki vatandaşlıklarını koruyabilecekleri için önemli ölçüde daha fazla Türk vatandaşının Alman vatandaşlığına kabul edilmesiyle sonuçlanması bekleniyor.
Perspektif