Hollanda, İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazilerle işbirliği yapmakla suçlanan kişilere ilişkin uzun süredir kapalı tutulan arşivleri halka açmaya hazırlanıyor...
Hollanda, Nazi İşbirlikçilerine Ait Arşivleri Kamuoyuna Açıyor
Hollanda, İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazilerle işbirliği yapmakla suçlanan kişilere ilişkin uzun süredir kapalı tutulan arşivleri halka açmaya hazırlanıyor. Perşembe günü itibarıyla 30 milyon sayfadan oluşan kapsamlı bir arşiv, kamu erişimine sunulacak.
The Guardian’ın haberine göre, bu arşivde, savaş sırasında Nazilerin Hollanda’yı işgal ettiği dönemde işbirliğiyle suçlanan 425 bin kişiye dair bilgiler yer alıyor. Arşivler, Alman işgalinin sona ermesinden sonra kurulan özel yargı yetkisine sahip mahkemelerin (CABR) merkezi kayıtlarını içeriyor. Bugüne kadar yalnızca akademisyenler, olaylara doğrudan dahil olanlar ve onların soyundan gelenler tarafından erişilebilen bu bilgiler, şimdi genel ziyaretçilerin de incelemesine açılacak.
Lahey’de bulunan ulusal arşivde yer alan bu belgeler, 2025’in ilk çeyreği boyunca dijital olarak da erişilebilir olacak. Özellikle araştırmacılar, mağdurların sonraki nesilleri ve işbirlikçilikle suçlanan kişilerin yakınları, arşivlerin bir kısmına çevrimiçi ulaşma imkanına sahip olacak.
Aileler Karışık Duygular İçinde
Arşivlerin kamuoyuna açılacak olması, bu kişilerle bağlantılı aile bireylerinde farklı duygulara yol açıyor. 74 yaşındaki Connie, ailesinin bu arşivlerde yer almasının kendisini endişelendirdiğini ifade ederek, "Eğer birileri soyadımızı arama motoruna yazarsa karşılarına ne çıkacağını bilmiyorum. Bu biraz rahatsız edici" dedi.
Amsterdam Üniversitesi Holokost Çalışmaları Emeritus Profesörü Johannes Houwink ten Cate ise bu adımın önemine dikkat çekti. Cate, "Bu süreç, Hollanda’da işbirlikçilikle ilgili uzun süredir bastırılmış hatıraların gün yüzüne çıkmasını sağlayacak. Çocuklar ve torunlar bu bilgilerin sonuçlarından korkabilir, ancak deneyimlerime göre dosyaları inceleyen pek çok kişi sonunda huzura kavuşuyor" değerlendirmesinde bulundu.
Tarihi Bir Gerçeklik: İşbirliğinin Bedeli
Hollanda’daki Yahudi toplumunun yüzde 75’ine denk gelen 102 bin kişi, işgal yıllarında devlet, polis ve halkın Nazilerle yaptığı işbirliği sonucunda öldürüldü. Bu, işbirliğinin acımasız sonuçlarını ortaya koyan önemli bir gerçeklik olarak dikkat çekiyor.
Arşivlerin halka açılması, hem tarihin karanlık bir dönemine ışık tutmayı hem de geçmişle yüzleşmeyi amaçlıyor. Ancak bu süreç, aynı zamanda işbirlikçilik suçlamalarıyla ilişkilendirilen aileler için duygusal bir zorluk anlamına geliyor. Tarihi belgeler, mağdurların torunlarından araştırmacılara kadar geniş bir kesimin dikkatini çekecek gibi görünüyor.
Haber: Tarık OKAN
