Hollanda’da Kaç Sosyal Konut Gerçekten Mültecilere Gidiyor?
Seçim kampanyasında tartışma büyüyor: Rakamlar 7’den 37’ye kadar değişiyor
Hollanda’da sosyal konutların ne kadarının “statü sahipleri” olarak bilinen tanınmış mültecilere verildiği tartışması yeniden gündemde.
Seçim kampanyası sırasında politikacılar birbirinden oldukça farklı oranlar paylaştı:
Peki, bu rakamların hangisi doğru?
📊 CBS verilerine göre oran %7 civarında
Hollanda İstatistik Kurumu (CBS) verilerine göre 2022 yılında boşalan sosyal konutların yaklaşık %7’si statü sahibi mültecilere tahsis edildi.
O yıl 162.500 sosyal konut boşaldı ve bunların 11.000’i statü sahibi bir haneye verildi.
Önceki dört yılda bu oran %4 ila %6 arasında değişti.
Konut kooperatifleri birliği Aedes’e göre 2023 ve 2024 tahminlerinde bu oran yaklaşık %10 civarında seyrediyor.
🧮 Yüksek oran iddiaları nereden geliyor?
Wilders, bu yüksek oranları veri analisti Jan van de Beek’in hesaplamalarına dayandırıyor.
Van de Beek’e göre statü sahipleri “konut piyasasına yeni girenler (starter)” olarak değerlendirilmelidir, çünkü genellikle boş bir sosyal konut bırakmazlar.
Bu bakış açısıyla, 2023’te boşalan “yeni başlangıç konutlarının” %37’si, 2021’de ise %29’u mültecilere gitmiştir.
Ancak uzmanlar, bu yöntemi “yanıltıcı bir karşılaştırma” olarak nitelendiriyor. Çünkü Van de Beek, “yeni konut alan” mültecilerle birlikte ev değiştirip başka bir sosyal konut boşaltan mültecileri de aynı kefeye koyuyor.
⚖️ Uzmanlara göre doğru oran çok daha düşük
CBS’ye göre tüm sosyal konutlar dikkate alındığında oran %7, yalnızca “ilk kez konut alan” mülteciler bazında bakıldığında ise %17.
Bu son oran, televizyon kanalı SBS6’nın haberlerinde kullandığı veridir.
Van de Beek ise bu ayrımı gereksiz buluyor:
“Bir mülteciye ev verildiğinde, o ev sonuçta piyasadan çekiliyor. O hâlde neden bazılarına ‘başlangıç mültecisi’, bazılarına ‘devam eden mülteci’ deniyor?”
diyerek CBS’yi eleştiriyor.
🏘️ Belediyeler yasal olarak mültecileri yerleştirmek zorunda
Hollanda’da statü sahibi mültecilerin yerleştirilmesinden belediyeler sorumlu.
Her belediyenin belirli sayıda mülteciye konut sağlama yükümlülüğü (taakstelling) bulunuyor.
Ancak ülkedeki konut sıkıntısı nedeniyle birçok belediye bu hedefi tutturamıyor.
Sosyal konutlara sadece mülteciler değil; aile içi şiddet mağdurları, evleri yananlar veya sağlık, eğitim ve güvenlik sektörlerinde çalışanlar da öncelikli gruplar arasında yer alıyor.
Hükûmet, mültecilere öncelik verilmesine son vermek istiyor
Geçici Bakan Mona Keijzer (BBB), mevcut sistemin “adil olmadığını” savunuyor:
“Yıllardır bekleyen insanlar var. Statü sahiplerine öncelik verilmesi onlara haksızlık.”
Bu nedenle hükûmet, mültecilere konut önceliğini kaldırmak istiyor.
Her ne kadar Devlet Konseyi (Raad van State) bu planı eleştirmiş olsa da, kabine düzenlemeyi hayata geçirmekte kararlı görünüyor.
Haber/Yusuf AKSOY
