Rotterdam’da 102. Yıl Cumhuriyet Kutlaması: Tümamiral Cem Gürdeniz’den “Bağımsızlık ve Cumhuriyet” Vurgusu
Rotterdam – Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 102. yıldönümü, Hollanda’nın Rotterdam kentinde düzenlenen törenle kutlandı.
Hollanda Atatürkçü Düşünce Derneği (HADD) tarafından düzenlenen etkinlik İstiklal marşı ve saygı duruşuyla başladı. Program, dernek başkanı Kenan Özyiğit’in açılış konuşmasıyla başladı. Özyiğit, derneğin Atatürk devrimleri ve Cumhuriyet değerlerini yaşatma misyonuna vurgu yaptı.
Cem Gürdeniz: “Cumhuriyet, Bir Milletin Yeniden Ayağa Kalkışıdır”
Açılışın ardından kürsüye çıkan Emekli Tümamiral Cem Gürdeniz, Cumhuriyet’in tarihsel kökeni, Türk denizciliğinin önemi ve ulusal bağımsızlık anlayışı üzerine kapsamlı bir konuşma yaptı.
Gürdeniz, konuşmasına geçmişte yaşadığı bir anıyı paylaşarak başladı:
“Bir Türkiye Cumhuriyeti Bahriyesi gemisiyle Rotterdam’a gelen ilk ekip bizdik. Türk bayrağını bu şehirde ilk kez biz dalgalandırdık. Bu, her zaman gururla hatırladığım bir anıdır.”
Konuşmasının devamında Gürdeniz, Cumhuriyet’in tarihsel bağlamına değindi:
“Cumhuriyet, bir milletin yeniden ayağa kalkışıdır. Ümmetten millete, kuldan yurttaşa geçiştir. Monarşik teokrasiden demokrasiye uzanan bir dönüşümdür. Bu Cumhuriyet’e hiçbir şey olmaz; çünkü bu milletin içinde o inancı taşıyan bir irade her zaman vardır.”
“Denizci Ulus Olmadık, Donanmasız Girdik”
Tümamiral Gürdeniz, Osmanlı İmparatorluğu döneminde denizciliğin ihmal edilmesinin tarihsel sonuçlarına da değindi:
“Osmanlı, Venedik’i örnek alarak denizci bir imparatorluk olabilirdi. Ancak bu fırsat değerlendirilmedi. En büyük sorun, kapitülasyonlardı. Atatürk Lozan’da bu konuda çok netti: ‘Eğer kapitülasyonlar gündeme gelirse biz orada olmayız.’”
“Hiçbir ulus denizci doğmaz; ulusu denizci yapan devlettir. Biz, yirminci yüzyıla donanmasız girdik. Bu durum, o dönemin sanayi devrimi ve paylaşım savaşları karşısında büyük bir eksiklikti.
“Kapitalizmin Doğduğu Yer Hollanda’dır”
Konuşmasında dünya ekonomik düzenine de değinen Gürdeniz, kapitalizmin tarihsel gelişimiyle ilgili şu değerlendirmede bulundu:
“Kapitalizmin doğduğu yer burası, Hollanda’dır. Amsterdam’dan doğup İngiltere’ye, oradan Amerika’ya geçmiştir. Hollandalılar denizci ve kapitalist bir ulus oldular. Osmanlı ise karacı bir imparatorluk olarak kaldı.”
“Bir ülke notasını verir, ültimatomunu verir, vergi ödemeden ticaret yapar, kaynakları sömürür. Emperyalizmin özü budur. Bu düzenle mücadele etmeden bağımsız kalmak mümkün değildir.”
“Batıcı Olmak, Batı’ya Hizmet Etmek Değildir”
Gürdeniz, Türkiye’nin çağdaşlaşma sürecine ilişkin olarak “Batıcılık” kavramı üzerinde de durdu:
“Türkiye’de Batılı olan herkes kendini Batıcı olarak tanımlıyor. Ancak Batıcı olduğunuz anda onların jeopolitiğine hizmet etmeye başlarsınız. Bağımsızlığınızı, özgürlüğünüzü ve egemenliğinizi teslim edersiniz. Roma’dan bu yana kullanılan yöntem aynıdır: Divide et impera — böl, yönet, hükmet.”
“Mustafa Kemal Gibi Düşünmek”
Konuşmasının sonunda Gürdeniz, Cumhuriyet’in kuruluş sürecindeki kararlılığı hatırlatarak sözlerini şu ifadelerle tamamladı:
“Mustafa Kemal’in donanması yoktu ama inancı vardı. 233 denizci subay, işgal altındaki Osmanlı donanmasını terk ederek Anadolu’ya, namus cephesine geçti. İşte Cumhuriyet, o cesaretin eseridir.”
“Norveçlilerin bir sözü vardır: Zor durumda kalınca Mustafa Kemal gibi düşün. Türk milleti için her zaman bir Samsun limanı vardır. O limana çıkacak bir Bandırma Vapuru da her zaman bulunur.”
Kültürel Programlar
Konuşmaların ardından sahne, HADD Zeybek Ekibi’ne bırakıldı.
Ekip, Ege yöresine ait zeybek oyunlarıyla katılımcılara geleneksel halk danslarından örnekler sundu. Ardından HADD Modern Dans Grubu, çağdaş bir dans performansı sergiledi.
Programda ayrıca Boran Duman ve Yüksek Tansiyon Grubu, Türkçe pop ve halk müziğinden seçilen eserleri seslendirdi.
Dernek Faaliyetleri
Etkinlikte, Hollanda Atatürkçü Düşünce Derneği (HADD) Başkanı Kenan Özyiğit’de derneğin yürüttüğü faaliyetler hakkında bilgi verdi. Başkan, milli günlerin kutlanması ve Cumhuriyet bilincinin güçlendirilmesi amacıyla düzenlenen etkinliklerden, kitap kulübü ve sağlıklı yaşam grubu çalışmalarından söz etti.
Derneğin kitap kulübünün ilk yıl Cumhuriyet romanlarına, ikinci yıl Avrupa’da feodal dönemden Cumhuriyet’e geçiş sürecine, bu yıl ise Doğu edebiyatına odaklandığı belirtildi. Ayrıca her hafta farklı rotalarda yürüyüş etkinlikleri düzenlendiği, edebiyat, felsefe, tarih ve gençlik komisyonlarının aktif şekilde çalıştığı ifade edildi.
Genel Değerlendirme
Rotterdam’daki kutlama programı, konuşmalar, halk oyunları ve müzik dinletileriyle tamamlandı.
Rotterdam
