Laren’de 24.500 Euroluk Okul: Hollanda'da “Zenginler İçin Eğitim” Tartışması
Varlıklı ailelerin tercihi özel okullar yaygınlaşıyor, eğitimde fırsat eşitliği yeniden tartışma konusu oldu
Hollanda’nın varlıklı kesiminin yaşadığı Laren kentinde 1 Mart 2025 tarihinde yeni bir özel ilkokulun açılması, ülkede eğitimde eşitlik tartışmalarını yeniden gündeme taşıdı.
HIP (High Intellectual Potential) adlı bu özel okul, yıllık 24.500 euro öğrenim ücretiyle dikkat çekiyor.
Laren, Amstelveen ve Haarlem gibi bölgelerde daha önce de benzer özel okullar faaliyet gösteriyordu. Özellikle “Florencius” gibi kurumlar, küçük sınıflar ve bireysel eğitim modeliyle yüksek gelirli ailelerin tercih ettiği özel eğitim yapısını temsil ediyor.
Özel Okulların Sayısı Artıyor
Son yıllarda Hollanda’da özel (particuliere) okulların sayısı hızla artış gösterdi.
RTL Nieuws’in verilerine göre 2015’te 44 olan özel okul sayısı, 2023 yılı itibarıyla 130’un üzerine çıktı.
Bu okulların çoğu, devletin finansmanından bağımsız olarak faaliyet gösteriyor ve yıllık ücretleri genellikle 20 ila 30 bin euro arasında değişiyor.
Uzmanlara göre bu durum, gelir düzeyi yüksek ailelerin eğitimde avantaj elde etmesine neden olurken, devlet okullarına giden çocuklar için fırsat eşitliği konusunda soru işaretleri yaratıyor.
Eğitimde “Paralel Toplum” Tartışması
Sosyologlar, özel okulların yaygınlaşmasının Hollanda’nın “dayanışmacı toplum” (de solidaire samenleving) yapısını zayıflatabileceğini belirtiyor.
Bazı eğitim çevreleri ise bu eğilimin, toplumda “paralel eğitim sistemleri” oluşturabileceği görüşünde.
Eğitim sendikaları, devlet okullarının kaynaklarını güçlendirmek ve her çocuğa kaliteli eğitim imkânı sunmak gerektiğini vurguluyor.
Hollanda Eğitim Sisteminde Çeşitlilik
Hollanda’da eğitim sistemi uzun yıllardır çok sesli bir yapıya sahip. Devlet okullarının yanı sıra Protestan, Katolik, Musevi, Müslüman, Hindu, hümanist ve antroposofik okullar faaliyet gösteriyor.
Bu okullar, devlet desteği alsalar da aynı temel müfredatı uygulamak zorunda.
“Verzuiling” olarak bilinen tarihsel kurumlaşma geleneği, farklı inanç ve ideolojilere göre şekillenen bu çeşitliliğin temelini oluşturuyor.
Yeni Okul Açmak Sıkı Kurallara Bağlı
Hollanda’da yeni bir okulun açılabilmesi için belirli sayıda velinin talebi, Eğitim Bakanlığı’nın onayı ve yöneticilerin temiz adli sicil belgesine (VOG) sahip olması şart. Ayrıca okul yöneticilerinin son beş yılda başarısız bir eğitim kurumunda görev almamış olmaları gerekiyor.
Laren’de açılan HIP okulu, bu koşulları sağlayarak Hollanda’daki özel eğitim haritasına yeni bir halka eklemiş oldu.
Ancak yüksek ücretli bu okul, “eğitim kimin hakkı?” sorusunu da yeniden gündeme taşıyor.
Amsterdam / Nejat Sucu
