Turkije in de zomervakantie


  • Kayıt: 21.10.2016 21:09:00 Güncelleme: 21.10.2016 21:09:00

Het was een enerverende zomer voor Turkije: het begon met een verijdelde couppoging in de nacht van 15 op 16 juli 2016. In een onverwachte manoeuvre werd deze oprisping afgeslagen door toedoen van social media en het volk wat massaal de straat opging. Het resultaat was helaas een flink aantal doden.


Volgens critici was het een ongelooflijk groot risico van de Turkse president Recep Tayyip Erdoğan omdat het een groot bloedbad had kunnen worden. Het is dan ook maar de vraag of een bloedbad voorkomen is, want doden zijn er helaas wel te betreuren.


De verijdelde couppoging is meteen daarna gepaard gegaan met flinke lijsten met vermeende coupplegers die opgepakt moesten worden. Critici vonden het weer erg raar om te zien dat ongeveer 1,5 uur na de vermeende coup, er lijsten opdoken met 3000 namen die verantwoordelijk zouden zijn voor de oprisping van een klein deel van het leger. Het werd nog absurder toen bleek dat sommige mensen op die lijst al maanden geleden overleden bleken te zijn.


Het mocht allemaal niet baten en in Turkije ging het daarna snel. Ruim honderdduizend mensen verloren hun baan, werden opgepakt, of kwamen als verdachte in de spotlights. Nog eens 15 universiteiten werden per direct gesloten, terwijl er anderzijds ook advertenties rondgingen dat er ruim 20.000 nieuwe ambtenaren aangenomen zouden worden. Hoogstwaarschijnlijk zijn deze 20.000 nieuwe ambtenaren bedoeld om de massaal ontslagen ambtenaren die verdacht worden medeplichtig te zijn aan de couppoging, te vervangen.


De bijna 60.000 studenten en ruim 2.000 academici die op straat kwamen te staan na de sluiting van de universiteiten, werden wel weer opgevangen. De studenten konden hun opleiding per direct vervolgen aan vervangende universiteiten. Een deel van de academici kon ook aan de slag bij andere universiteiten. 

De gesloten universiteiten waren allemaal privé-universiteiten en de studenten werden opgevangen door staatsuniversiteiten. Een klein maar pikant detail van het geheel. Sommige academici werden de dupe hiervan, zoals de Nederlandse Joost Lagendijk die niet meer Turkije binnen kwam (ten tijde van het schrijven van dit artikel wacht hij in Utrecht op zijn visum nadat hij uit Turkije werd geweerd toen hij na vakantie weer op het vliegveld in Turkije aankwam).


In die context was er van komkommertijd beslist geen sprake met betrekking tot Turkije. De verijdelde couppoging ging gepaard met grote kritieken vanuit Europa wat op zijn beurt weer op hevige reacties leidde vanuit Turkije. De Turkse president Erdoğan uitte zijn ongenoegen over het feit dat Europa in zijn ogen te lang wachtte met het uitspreken van steun voor Erdoğan. Vanuit Europa was er lange tijd dan ook de vraag wat nu de betere optie was voor Turkije: de autocratische Erdoğan of een militaire overname van het regime? Toen Erdoğan aan de winnende hand bleek, kwamen pas de steunbetuigingen vanuit Europese landen naar Erdoğan. Erdoğan vond dat veel te laat en veel te weinig. Het zette de spanningen tussen Turkije en Europe verder op scherp en hiermee kwamen ook de Turkse minderheden in Europa in het spel. De ontevreden Turkse minderheden vonden dat de (in hun juiste sowieso partijdige en subjectieve) media ook nu partij kozen. Dat ze partij kozen tegen "hun" leider, werd hen een doorn in het oog en dit lieten ze blijken ook; onder andere door massale demonstraties in verscheidene Europese steden zoals Rotterdam.


De onvrede van de Turkse minderheid in Europa, de kritiek van Erdoğan op Europa, maar ook de late kritiek vanuit Europa alsmede de hevige tegenmaatregelen van Turkije, leiden er bij mij toe dat de eerdergenoemde vraag (wat is nu de betere optie was voor Turkije: de autocratische Erdoğan of een militaire overname van het regime?) meteen ook mijn overpeinzing van deze maand...