Srebrenitsa soykırımından kurtulanlar, yaşananları anlatan Oscar adayı filmin inkarcılığın önüne geçeceğini umuyor...
Srebrenitsa soykırımından kurtulanlar, yaşananları anlatan Oscar adayı filmin inkarcılığın önüne geçeceğini umuyor.
Çoğunluğu sivil 8 bini aşkın Müslümanın, Bosna Hersek’in Sırp güçleri tarafından katledildiği Srebrenitsa soykırımından kurtulanlar, soykırımı konu alan ve Oscar’a aday gösterilen “Nereye Gidiyorsun, Aida?” (Lat. Quo Vadis, Aida?) adlı Bosna yapımı filmin vahşete ışık tutacağına ve soykırımın inkarının önüne geçeceğine inanıyor.
Temmuz 1995’te Birleşmiş Milletler (BM) tarafından korunan Bosna Hersek’in doğusundaki kasabada, erkek ve belli yaşın üstündeki erkek çocukları Sırp askerleri tarafından dünyanın gözü önünde topluca katledilmişti. Srebrenitsa’da yaşananlar, Avrupa’da İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana yaşanan en büyük kitlesel katliam olarak tarihe geçti.
Film Hasan Hasanovic’in Gerçek Yaşam Öyküsüne Dayanıyor
Daha önce Venedik ile Toronto Film Festivallerinde gösterilen filmin 93. Oscar Ödüllerinde “En İyi Uluslararası Film” dalında Bosna Hersek’in adayı olduğu açıklanmıştı. Ünlü yönetmen Jasmila Žbanić tarafından çekilen film, bu seneki Oscar ödüllerinin uluslararası kategorisinde yarışan 5 filmden biri.
Film, Srebrenitsa’daki Birleşmiş Milletler üssünde çalışan kadın bir tercümanın gözünden soykırımın nasıl gerçekleştiğini anlatıyor. Buna göre film, BM üssünde tercümanlık yaparken ailesini kurtarmayı başaramayan Müslüman bir Boşnağın gerçek hikayesine dayanıyor. Yönetmen Žbanić , BM’nin olaylar sırasındaki kafa karışıklığı ve etkisizliği sebebiyle kocalarını ve oğullarını kurtaramayan kadınları onurlandırmak amacıyla, hikayeyi Aida karakteri üzerinden anlatmayı tercih etmiş.
Ancak Žbanić, filmde Hasan Hasanovic’in hayat hikayesinden esinlendiğini açıklamıştı. Hasan Hasanovic soykırım esnasında BM üssünde tercümanlık yaptığı için Sırp askerlerine teslim edilmekten kurtulurken, anne-babasını ve ikiz kardeşini katliamda kaybetmişti.
Srebrenitsa, etnisite temelinde bölgelere ayrılmış olan Bosna Hersek’te tartışılması oldukça hassas bir konu. Film, bu sebeple, sessiz bir yapım olarak hazırlanmış.
Srebrenitsa Soykırımının Reddi ve Filmden Beklentiler
Birleşmiş Milletlerin yargılama organları, Srebrenitsa’da yaşananların soykırım olduğuna hükmetmiş ve bunda rol oynayan bazı isimleri suçlu bulmuştu. Bu ve benzeri birçok uluslararası karara rağmen Bosna Hersek’teki Sırpların büyük bir kısmı ve Sırbistan, soykırımın gerçekleştiğini reddediyor. Žbanić, Oscar adaylığının açıklanmasının ardından, “Bu, bizim için bir filmden fazlası. Reddedilmemesi ya da unutulmaması gereken soykırımın bir hatırlatıcısı.” demişti.
1992-1995 yıllarında iç savaş döneminde Srebrenitsa’da Birleşmiş Milletlerin üssü olarak kullanılmış olan eski batarya fabrikasında, bugün Srebrenitsa Anma Merkezi bulunuyor. Reuters‘ın ulaştığı merkezin yetkilileri, filmin hatırlama kültürünün önemi konusunda farkındalık yaratacağını umuyorlar. Hasan Hasanovic, olası bir Oscar ödülünün soykırım retçiliğini ve tarihsel revizyonizmi durdurabileceği görüşünde.
56 akrabasını soykırımda yitirmiş olan katliamın bir başka tanığı Kada Hotic ise, filmin savaşın yol açtığı korkular ve acılar ile işlenen savaş suçları hakkında birçok şey öğretebileceğini söylüyor: “Eğer dünya bu filme Oscar ödülü verirse bu, (soykırımın) tanınması ve belki de gelecekte tekrar yaşanmasının engellenmesi anlamına gelir.”
Amerikan Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi tarafından bu yıl 93. defa düzenlenen Oscar Ödülleri, 26 Nisan’da sahiplerine verilecek.
Perspektif