Hollanda eğitim sisteminde sessiz ama derin bir dönüşüm yaşanıyor. 2021’de yürürlüğe giren “Yeni Okullara Daha Fazla Alan” yasası, özellikle İslam temelli eğitim kurumlarının önünü açtı. Önümüzdeki iki yıl içinde ülkedeki İslami ortaokul sayısının ikiye katlanması beklenirken, bu gelişme hem umut hem de tartışmaları beraberinde getiriyor.
Amsterdam-West’te Bir Vizyon: Fiducie College
Yaz tatili bitmeden Amsterdam-West’te hummalı bir hazırlık var. Fiducie College adlı yeni İslami ortaokul, Eylül ayında kapılarını açmaya hazırlanıyor. Okulun kurucusu Yusuf Altuntaş, “60 öğrenciyle başlıyoruz, hedefimiz 400 öğrencili tam teşekküllü bir okul olmak,” diyor. Altuntaş’ın yolculuğu sembolik bir mücadeleyi yansıtıyor: “Çöl yolculuğu gibiydi. Bir başvurumuz reddedildi ama yeni yasa sayesinde sonunda açılıyoruz.”
Yasanın Devrimci Etkisi: Prosedürler Nasıl Değişti?
Eski sistemde okul açmak neredeyse imkânsızdı:
2021’de yürürlüğe giren yasa ise adeta devrim niteliğinde:
Dijital imza toplama: Semtteki 0-6 yaş çocuklu ailelerden 600-750 imza yeterli.
Eğitim planı sunma: Müfredat detayı ve vatandaşlık eğitimi vurgusu zorunlu.
Belediye binası tahsisi: Okul binası sağlama sorumluluğu artık belediyelere ait.
Önyargı Duvarını Aşmak: “Biz de Demokratik Değerleri Öğretiyoruz”
İslam Okulları Dernekleri Birliği (ISBO) sözcüsü Ayhan Tonca, toplumdaki yanlış algılara dikkat çekiyor:
“Okullarımızın antidemokratik olduğu veya toplum dışı fikirler yaydığı sanılıyor. Oysa denetimler sıkı ve demokratik değerler müfredatımızın temelinde. Öğrencilerimize ‘Hollandalı kimliği’ ile ‘Müslüman kimliğini’ bağdaştırmayı öğretiyoruz.”
Geçmişte bazı okullarda yaşanan mali usulsüzlükler, tüm kurumların üzerinde bir gölge oluştursa da ISBO, şeffaflık konusunda ısrarcı.
Sayılarla İslami Eğitim Patlaması
| Eğitim Kademesi | Mevcut Sayı | Açılacak Yeni Okul |
|---|---|---|
| İslami ilkokullar | 83 | 15 |
| İslami ortaokullar | 6 | 8 |
VU Amsterdam Üniversitesi’nden eğitim profesörü Martijn Meeter, bu büyümeye rağmen oranların düşük olduğuna dikkat çekiyor:
“İslami ilkokullar, tüm ilkokulların sadece %2’sini oluşturuyor. Ortaokullarda bu oran daha da az. Devlet okulları (%31), Katolik (%30) ve Protestan (%29) okulları hâlâ çoğunlukta.”
“Farkımız Sadece Kimlikte”: Müfredat Nasıl İşliyor?
Altuntaş, eğitim içeriğinin standart Hollanda müfredatıyla birebir uyumlu olduğunu vurguluyor:
ISBO verilerine göre, İslami okullar artık eğitim kalitesi sıralamasında ilk %3’te yer alıyor. Prof. Meeter bunu şöyle açıklıyor:
“Geleneksel yöntemler ve güçlü topluluk desteği, akademik başarıyı getiriyor.”
Zorluklar: Binalar, Büyüme ve Belediyeler
Yeni okulların karşılaştığı en büyük engel fiziki altyapı:
Geçici Eğitim Bakanı Marielle Paul, yasayı gözden geçirdiklerini belirtiyor:
“Yasa topluma baskı yapıyor. Öğretmen ve kaliteli bina açığı var. Belediye başkanları yardım istiyor.”
“Bu Okullara İhtiyaç Var”
Altuntaş, talebin arttığını vurguluyor:
“Aşırı büyüme riskli ama şimdiden uzun bekleme listelerimiz var. Bu okullar, Müslüman ailelerin kültürel kimlikle akademik eğitimi bütünleştirme ihtiyacına cevap veriyor.”
Hollanda’nın eğitim çeşitliliği geleneğinde İslami okullar artık silinmez bir parça. Yasanın getirdiği kolaylıklar ve sıkı denetimlerle, bu kurumların “kimlikli ama asimile olmayan” nesiller yetiştirme vizyonu test edilmeye devam edecek.
Kaynak: ISBO ,VU Amsterdam Üniversitesi verileri ve Hollanda Medyası
