Yeni Bir Sorgulama: Entegrasyon Değil, Eşitlik Arayışı
Hollanda’da yaşayan Türk toplumu, yaklaşık altmış yıllık yoğun entegrasyon çabasının ardından artık yeni ve daha derin bir sorgulama sürecine adım attı: “Nasıl entegre olunur?” sorusu yerini “Nasıl eşit yurttaş olarak tanınırız?” sorusuna bırakıyor. Bu yönelim, sadece kültürel ve ekonomik uyumun ötesinde, hukuksal, siyasal ve toplumsal düzlemde eşit vatandaşlık talebine işaret ediyor.
Entegrasyon Sonrası Gerçeği: Kalıcı Yerellik Arayışı
1960’lardan beri Hollanda’ya işçi göçüyle başlayan Türk topluluğunun, ikinci ve üçüncü kuşaklarının yurtsever ve yerel aidiyet duygusu gittikçe güçleniyor. Araştırmalara göre Hollanda’daki Türkler, sosyal ilişkilerde, yerel politikalara katılımda ve yerel medya takibinde önemli ilerlemeler kaydetmiş durumda . Ancak bu görünür başarıların tutunabilmesi için “aidiyet” hissinin de sağlam bir zemine oturması şart.
“Başarılı Entegrasyon Ancak Görünmez Vatandaşlık…”
Yine de pek çok genç Hollanda Türkü, toplumsal kabul eksikliği ve “öteki” olarak görülme duygusuyla karşı karşıya kalıyor. Cambridge Üniversitesi’nin benzer konuları irdeleyen araştırmaları, ikinci ve üçüncü kuşak Türklerin sıklıkla “ötekileştirme” (othering) hissi yaşadığını gösteriyor . Yani, entegre olmuş bireyler bile bu toplumda eşit yurttaş olarak tam anlamıyla kabul edilmediklerini düşünebiliyor.
Disiplinli Politikalar mı, İnsan Odaklı Adalet mi?
Hollanda entegrasyonunda dil, kültür ve toplumsal normlara uyum talep eden düzenlemeler, zaman içinde daha sıkı ve zorlayıcı hâle geldi. Özellikle 2021’de yürürlüğe giren yeni İntegrasyon Yasası, B1 seviyesinde dil yeterliliği istiyor ve bu, bazı göçmen gruplarda eşitsizlik duygusunu artırabiliyor . Bu noktada halen geçerli olan politika yaklaşımı “uyumu sağlamaya yöneliktir”. Oysa toplumun ileri gelenleri artık “adaletli ve eşit vatandaşlık” eksenine kayma zamanının geldiğini vurguluyor.
Eğitimli Göçmen, Yüksek Algılanan Ayrımcılık
Yüksek eğitim düzeyine sahip Hollanda Türkleri arasında da ayrımcılık algısının daha güçlü hissedildiğini gösteren bulgular var . Bu ironik durum, en iyi entegre olan bireylerin bile “görünmeyen bariyerler” ve mikro-ayrımcılıklarla karşılaşabildiğini ortaya koyuyor.
Eşit Yurttaşlık Arayışı Başarının Doğal Uzantısıdır
Hollanda Türk toplumunun entegrasyon süreci uzun ve çok yönlü bir başarı öyküsü sundu. Artık yeni talep, sadece kültürel ya da ekonomik entegre olmaktan ibaret değil; halkımız, hukuki, siyasi ve sosyal düzlemde tam eşit vatandaş olarak tanınmayı istiyor.
Bu talepten uzak kalacak politikalar, hukuki eşitlik yerine “en iyi entegre olma” hedefiyle sınırlı kalabilir. Oysa asıl başarı, bir toplumun tüm bireylerine eşit hak ve statü tanımasıyla gelir.
Kaynaklar:
