Maaş alanlar o zaman da maaşıyla ayın sonunu getiremiyormuş! Yetmiyormuş!
Yaklaşık 2000 yıl öncesine ait bir maaş bordrosu bulundu! Roma İmparatorluğu ordusunda görevli bir askere ait olduğu anlaşılan maaş bordrosu, askerin bazı tükettiği ya da kullandıgı şeylerin borcunu maaşından düşünce parasız kaldıgı görülüyor!
Romalı askerin ismi Gaius Messius. Roma`nın lejyoner denilen paralı birlikleri vardı. Zırhlı piyadelere dayalı bu birlikler günde 40 km gibi uzun mesafeleri yürürler, Centruio denilen subaylar tarafından yönetilirlerdi. Messius, Masada isyanını bastırmak üzere Roma lejyonerinde bulunmuş. Masada isyanı milattan sonra 70 yılında İsrail`de bine yakın Yahudi tarafından gerçekleştirilmişti.
Messius`un aylıgı 50 denari! Ama kendisinden aylık kesilen arpa, yiyecek ve eşya parası çıkınca tüm maaşına denk geliyor. Roma`da subaylar zengin ailelerin fertleri ve genellikle akrabaydılar. Orta çağ`da da devlet henüz daha kurumsallaşmamıştı ve zengin ailelerin bireyleri ve akrabalarınca devlet görevleri yönetiliyordu. Kapitalist sistemle birlikte 200 yıldır devlet kurumlaştı ve ailelerin mülkiyeti olmaktan çıktı. Ama madalyonun diğer yüzü ise şuydu: acımasız bir halka yabancılaşma ve samimiyetsizlik.
Roma Masada isyanını bastırmak amacıyla 15 bine yakın asker göndermişti. Bir uçurumun tepesindeki kaleye sığınan isyancılar, uzun süre direndikten sonra, yenileceklerini anladıklarında toplu halde intihar etmişlerdi. Şimdi Avrupa``da bazı dükkanların ismi MASADA`dır! Hollywood yapımı filmi de çevrilmişti.
Filmin sonunda, intihar edenlerin cesetleri arasında üzgün üzgün dolaşan Romalı komutan şöyle diyordu:
"Dünya değişiyor! Ama Roma`da oturan o maymun bile bunu anlayamıyor"!
Komutanın kastettiği `Roma`da oturan maymun ` dönemi, tarihte Roma`yı yakmasıyla ve İsa`nın ilk havarilerini Kolesiyum`da aslanlara yem etmesiyle bilinen zalim Nero dönemiydi!
