Bugün öğle vaktinde, Deventer şehrinde şehir turuna çıktım. Deventer ‘de, Türkiye Cumhuriyeti Başkonsolosluğunun bulunması nedeniyle yolumuzun düştüğü, devlet işlerimizin yapıldığı ve bilenen Overijssel Eyaletin’de bir Hanze (Hansa/Honzo) şehri. Şehrin kenarında aynı zamanda İjssel Nehri geçmekte.
1356‘lar da başlayan Hanza şehirler birliği ve sözleşmesi, Orta Çaĝ da , Almanya, Hollanda, Belçika, Danimarka, Norveç ve İsveç gibi ülkeden 70 şehrin katılımıyla gerçekleşen bir ticari birlik.(Hanzeverbond).
Avrupa Birliği Topluluğu bir ilk değil ABD ve diğer İktisadi ve politik birlik denemeleri ve ticari birliklerinin geçmişte birden çok uygulamaların olduklarını biliyoruz. Tabii ki bu şehirlerde ticaret gelişmiş ve şehirlerde bir ticari faaliyetin yanında zenginlikte ortaya çıkmış. Bunu gezilen şehir merkezlerinde mimaride görmek mümkün.
Patates Borsası Duvardaki bir yazı dikkatimi çekiyor “ Aardappelbeurs “ bir binanın üzerinde “Patates Borsası “ yazılı. Neden bizde Kümpir/Aardappel ve Patates‘in borsası olmaz?
Neden Patatesi bir endüstri tarım ürünü yapamadık? Patates ürün olarak geçmiş yıllara göre daha da verimli olmasına raĝmen, elde edilen gelir ve Serbest Pazar Ekonomisin den kaynaklanan fiyatlardan dolayı, Patates ürünü ne üreticiyi zengin etti, ne de yok etti. 1979 yılında Kaya ambarlarda kalan Patatesler o zamanın hükümeti ve Başbakanı Süleyman Demirel tarafından 1 TL’ye satın alınmıştı.
Bazı üretici köylü, hem patates parasını Devlet’den aldı, hem de aynı Patatesi piyasada Tüccara sattı. Bu şekilde Hollanda’da köylü devletten ve müfettişlerde korkar. Çünkü yaptırımları ağırdır. Geçmiş yıllardaki patates fiyatlarını ve geçmiş yıllardaki fiyat gelişmeleri iyi bir şekilde incelemek gerek.
Yıllar önce Patates, Fındık, Süt ve Çiçek borsalarını kuran Batı Avrupa ülkelerini neden örnek almayız? Neden Patateste yıllık taban fiyat uygulanmasını gerçekleştiremedik? Geçmiş yıllarda ise, kurulması gerçekleşemeyen üreticilerin birliĝıni saĝlayacak ve patates fiyatlarını belirleyecek üretim kooperatiflerini çeşitli korkularla bir türlü istenen amaca yönelik kuramadık veya faaliyet içinde bulunamadık.
Bilinmez ama, bir gün gelir kendi Fındık ve Patates Borsasını kurar ve üretenin ve tüketenin güven içinde üretimini ve tüketimini sağlayacak bir sistem bulur da Patates üreticisi geleceğe yönelik güvenli, huzurlu ve refah bir yaşam sürer.
Gönül yine güzeli görmeden, duymadan ve uygulamasını yaşamadan yana. Kim ne düşünürse düşünsün bir türlü gerçekleşmeyen değerli endüstri ürünü yapma çabası ve sevdası olmalıdır.
Tarımda Hollanda‘yı örnek ülke olarak kullanabiliriz.
2021 yılında yüzölçümü, eski Konya il sınırları kadar olan Hollanda‘nın geçmiş yıllarda tarım ürünleri ihracatı 100 milyar Euro’yu geçmiş bulunmaktadır. Evet bu küçük ülke Tarım ürünleri üretimde ve ihracatında Amerika’dan sonra dünyada ikinci sırada gelmekte. Tabii ki ne istediğimiz, misyon ve vizyonumuzda çok çok önemli.
Hoşça kalın.
