AB AŞI PASAPORTU NEDİR, NELER GETİRECEK?


  • Kayıt: 04.04.2021 20:34:24 Güncelleme: 04.04.2021 20:34:24

AB AŞI PASAPORTU NEDİR, NELER GETİRECEK?

Ali Develioğlu

Aşı pasaportu (coronapaspoort, vaccinatiecheck, vaccinatiepaspoort) ısıtılıp ısıtılıp gündeme getiriliyor. Hem diğer AB ülkelerine giderken, hem de ülke içinde festivallere, lokantalara ve mağazalara serbestçe girmek için kullanılabilecek! Önce Yunanistan, Kıbrıs Rum Kesimi, İspanya ve Bulgaristan istediler. Ayrıca Hollanda, İsveç, Danimarka ve Estonya şimdiden bu fotoğraflı belgeye hazırlanıyor.

Ancak konu basit değil, üç boyutu var. Birincisi ahlaki boyutu: sosyal ve hukuksal eşitsizlik yaratabilir. İkincisi anti - demokratik boyutu: hükümetlerin `zorla aşıya karşıyız` demelerine rağmen, aşı olmamış ya da olamamış olanlara karşı dolaylı biçimde zor kullanmadır. Üçüncüsü uluslararası boyutu: biz Türklere ve Türkiye`ye zarar verir.

AB Komisyonu aşı pasaportu için önümüzdeki günlerde yasa teklifi sunuyor. Salgına karşı gözükse de teklif aslında çıkar amaçlı. AB komiseri Thierry Breton "Turizm sezonunu kurtarmak için, haziran öncesine kadar AB içinde geçerli olacak bir aşı pasaportu gerek" diyor! Yani güney Avrupa turizmini `kurtarmak` amaç . Almanya `aşı olanların` karantinasız gidebilecekleri ülke listesini açıkladı. Listede Türkiye yok.

Ayrıca pasaport sadece AB`nin onayladığı AstraZeneca, Biontech-Pfizer ve Moderna ve onaylanınca Johnson and Johnsen aşıları için. Türkiye bu pasaporttan yararlanamayacak, Türk turizmi baltalanmış olacak, Yunan ve İspanyol turizm sektörü cebini dolduracak. Dostlar da korona önlemi sanacak!

Batı 11 milyar dolar yatırım yaptı Biontech-Pfizer aşısına, keza Amerikan Moderna ve İngiliz AstraZeneca`ya da öyle. Bir de bunları satın alırken ödenen milyarlar var. Küresel aşı pazarını kendilerine kapatmak ve rakipleri Rusya ve Çin`i sıkıştırmak istiyorlar.

Türkiye ise Çin aşısı kullanıyor ve şu sıralar Rusya ile de anlaşmak üzere. AstraZeneca ve Pfizer aşılarının sakıncaları ve yan etkileri Çin aşısında görülmedi, bu aşı dünyanın beğenisini kazandı. Buna rağmen aşı pasaportuna dahil edilmiyor, nedeni: yasaklardan bunalmış turistin Yunanistan İspanya ve İtalya kumsallarına akın etmesini sağlamak.

Hollanda`da aşı pasaportu

Rutte hükümeti de aylardır bu pasaportun peşinde. Her ne kadar De Jonge şunu dese de: "Kesinlikle aşı zorunluluğu istemiyoruz". Muhaliflerin şu tepkisinden dolayı: : " Ama aşı belgesi olanlar her yere gidebilir diğerleri gidemezse, bu dolaylı bir zorlamadır"!

Hollanda Sağlık Konseyi de (Gezondheidsraad) karşı: " Bu tip bir uygulama çıkarlar dengesini gözetmelidir ve yasaların yasaklamış bulunduğu, dışlama, ayrımcılık ve kişi hakları ihlaline yol açmamalıdır".

Çeşitli milletvekilleri mecliste şunu sordular: "Bazı ülkeler evlere ücretsiz hızlı korona testleri göndermeye başladı! Niye biz de göndermiyoruz?"

Ama Rutte hükümeti salgından kim ne kazanır zihniyetinde, bu nedenle hızlı testlerin yakında süpermarketlerde satılmasında karar kıldı! Test kapasitesini kat kat arttırabilmek mümkündü, ama buna yatırım yapmadı! İlaç, yeterli sağlık personeli, yatak ve hastane miktarını arttırarak ölümleri asgariye indirmek de mümkündü. Ama buna da yatırım yapmadı Rutte. Yeterli aşıyı hızla sağlamak mümkündü ama Türkiye`nin beşte biri bile olamadı Hollanda!

Yani hükümet mantığı eşitsizlik doğurmadan hastaları iyileştirmeye ve gerçekten salgını durdurmaya çalışmıyor! Çıkar çevrelerine ticari ya da siyasi yeni imkanlar sunmaya ve salgın bahanesiyle sosyal ve hukuksal eşitsizliği arttırmaya çalışıyor! Savunmasız Türk ve Faslı göçmenler bu politikanın en büyük kurbanları.

Aşı pasaportunun yaratacağı olumsuzluklar

Aslında çoğu Avrupa ülkesi böyle yaptı, sadece Hollanda değil. Aşılı insanların virüs taşıyıcı olup olmadıkları daha anlaşılmadan aşı pasaportu çıkarmak , salgın ve halkı düşünmeksizin çıkar çevrelerine hizmet etmektir. Yanlış aşı politikalarıyla henüz daha halkın yüzde beşi bile aşılanmamışken, aşı pasaportu getirmek nasıl bir adalet ve salgını önleme duygusu?

Pfizer aşısı yaptırdıktan sonra İngiltere, Norveç, Almanya, Kanada ve Hollanda`da yüzlerce ölen oldu.. Araştırmasız yapılan açıklamalarda bu insanların 85-90 yaşlarında olduğu ve ölümlerin Pfizer aşısıyla ilgili `olmayabileceği` mesajıyla yetinildi. AstraZeneca aşısının bazan tehlikeli tromboz vakalarına yol açtığı görülünce Avusturya, Danimarka, Lüksemburg, İzlanda ve Baltık ülkeleri bu aşının yapılmasını, güvenli olduğuna dair kesin kanıtlar ortaya çıkana kadar durdurdular! Ama Hollanda hâlâ devam! Durduran ülkeler mi halkın güvenliğini daha iyi düşünmüştür, yoksa `ölen ölsün kalan sağlar bizimdir` şeklinde bakan Hollanda mı?

Kesinlikle aşı taraftarıyım, ama bu örnekler şunun için : halk içinde aşıya karşı herkes güven duymuyor. Aşı pasaportuyla güven duymayan bu kesimi cezalandıracak mıyız? Yoksa aşı yan etkilerine önlemler almaya ve halkı da aydınlatmaya mı öncelik vereceğiz? "Kim uğraşacak, yap bir aşı pasaportu olsun bitsin, güvenmeyen zarar görürse görsün" zihniyeti, adil politika olamaz.

Almanya Etik Komisyonu geçenlerde `Aşı olanlara ayrıcalık tanınmasın` çağrısı yaparken haklıydı . Komisyon ayrıca, aşı pasaportunun, aşı olma önceliği tanınması ve aşı çeşidinin belirlenmesi gibi konularda, toplumsal huzursuzluk yaratacağı görüsündeydi.

AB aşı pasaportu ne zaman çıkabilir?

Öte yandan AB Komisyonu teklifinin ne ölçüde kabul göreceği henüz belli değil. Çünkü sorunlar çok AB`de. Örneğin, Macaristan, Çekya ve Slovakya Rus ve Çin aşısı kullanıyor, aşı pasaportu komisyonun önerdiği gibi çıkarsa bu ülkelerin vatandaşları Yunanistan`a tatile gidemeyecek mi!

İkinci sorun, Avusturya, Lüxemburg, Litvanya, Lethonya, İzlanda ve Danimarka gibi AstraZeneca aşısını durduran ülkeler! Bunu başka bazı AB ülkeleri de izleyebilir. Bu durumda aşı pasaportu AstraZeneca`yı kapsayacak mı kapsamayacak mı! EMA mı, bu ülkeler mi etkili olacak?

Üçüncüsü: çoğu AB ülkesi aşı kampanyasını ağzına yüzüne bulaştırdı! Pfizer, Moderna ve AstraZeneca vaad ettikleri aşı miktarını zamanında sağlamak yerine kendi çıkarlarına göre hareket ettiler. Geciktiriyor ve yeni kontratlar peşinde koşuyorlar. Bu nedenle Brüksel`de yakın bir gelecekte Rusya ve Çin`den alma hazırlığı var. Ayrıca Almanya aşı pasaportu için henüz çok erken olduğunu düşünüyor. Bu arada Türkiye de gerekli girişimlerde bulunuyor. Yani bu kadar kargaşada teklifin hemen yasalaşması olanaksız.

Teklife göre, bu yeşil sertifikayı alan kişi, COVID seyahat kısıtlamalarından muaf tutulacak, yani test ve karantinasız başka ülkelere kolayca gidebilecek. Aslında yukarıda saydığımız sosyal hukuksal eşitsizlikler doğurmasa, turizm şirket ve ülkelerinin çıkarı değil de gerçekten salgını durdurma amacını taşısa, tüm bütün bu sorunlar halledildikten sonra gelecekte bir aşı belgesi taşımak kolaylaştırıcı olabilir. Tabii ki zorunlu olmaması koşuluyla. Ama önerilen aşı pasaportu böyle değil ve bu haliyle ileride KURAL haline gelirse iş adım adım birçok özgürlüğün kısıtlanmasına doğru gider! Mesela, ` aşı pasaportu olmayan seyahat edemez` veya ` sokağa çıkamaz` gibi ! Bunun olmayabileceğinin garantisini kimse veremez.

Hızlı test, yeterli ve kaliteli tedavi, yeterli yatak ve hastane, güvenilir aşı ve aşı çeşitliliği, hızlı aşılama ve aydınlatma... Şu an öncelikliğimiz bunlardır. Bunlar dururken kimse yeni adaletsizliklere kalkışmasın!