Bir amca, Hollanda’da doğan ve büyüyen gençlerin, kendi geleneksel değer yargılarından farklı olan gençlerin nasıl olsa da kendi geleneklerine uygun bir eğitim ve kültür değerleriyle bezenmelerinin mümkün olduğunu sordu.
Aslında cevap hem zor hem de çok kolay.
Hollanda’da hâkim olan özgür, bencil ve bireysel yaşamdır. Bireysel yaşamı destekleyen yasal düzenlemeleri ve toplum kültürünü değiştiremeyeceğimize göre, toplumsal bir tek renklilik ve kültürel yaşama geri dönülmeyeceğine göre Hollanda toplumunu var olduğu gibi kabul etmek ve kendi bireysel ve ailesel ve toplumsal kültürü kendisiyle barışık yaşamaktan geçtiğini bilerek ve bilmeyerek uyumlu vatandaş olmaktan geçtiğini söylemek mümkün.
Farkı kültürün içinde kendin kültürünü yaşayabilmek
Farklı yaşam ve Türk kültürlerini, aslında bir tek tip Türk kültürü de yoktur, hep birlikte yaşamak mümkün değil mi ? Var olan değişik değer yargılarına saygılı ve bireysel özgürlükleri sınırlamadan harmoni içinde yan yana ve iç içe yaşamakta mümkün tabii.
Ev kültürünün ( sub – cultuur ) dışında genel var olan sokak ve toplumsal değerlere saygılı ve mümkün olduğu kadar katılarak katılımcı toplumsal yaşamı ( Participatiesamenleving ) gerçekleştirme son yılların devlet politikaları. Katılımcı kültürde istenen iyi derecede Hollandaca bilmek, kalifiyeli meslek eğitimini tamamlamak ve iş pazarında iyi bir başlangıç (Startpositie ) pozisyonuna sahip olmak hedeflenmektedir.
Etkileşim, değişim ve gelişim
Birey ve toplumun etnik ve inanç temelindeki küçük yaşam grupları zaman içerisinde değişime, gelişime ve yeni kimliğe ulaşırlar. Genelde belirli bir yaştan sonra değişim daha yavaş olup, ilk ve ikinci nesiller var olan değerlere daha çok sıkı ve sıkıya bağlanmak isterler. Onun içindir Avrupa’da yasayan Türk toplumu daha çok gelenekçi ve muhafazakardır. Bunun en önemli nedeni, belirleyici kültür olan Hollanda kültürünün baskıcı (dominant) zorlayıcı ve etkileyici olmasıdır.
Farkına varmadan değişim (akültürasyon )
Aslında her bireye toplum değişime, yozlaşmaya ve yaşanan Hollanda toplumunun kendi kimliği, kültürü ve İslam inancı ile toplumsal erimeye ve asimilasyona açıktır. Bu genel değişimi son 50 yılda açık gözle izleme imkânımız oldu. Genelde şikâyet ederiz, Türk toplumu eski toplum değil diye .
Bireysel etkileşim ve gelişim toplumsal değişimi yanında getirmekte. Toplumsal değişimle birlikle, toplumsal merdivenin bir basamağı olarak katılımı yanında getirmekte. Toplumsal katılım da kaliteli Bir yaşamı da birlikte getirmekte.
Erozyona uğrayan değerlerler
Bütün gelenek ve görenekler değişkendir. Belirli bir toplumsal kesimde değişim selin önüne katılarak çok hızlı olurken, belirli bir kesim selin akıntısına karşı her ne kadar direnmeye çalışsa da yine kendi özünden belirli değerli parçalarını sele kaybeder. Kısacası asimilasyon ve değişerek Hollanda toplumun yeni vatandaşları oluşur .
Belirli bir kesim uyum, entegrasyon birlikte gelen asimilasyon rüzgarına katılarak değişimle birlikte tamamen toplumsal değişime uğrarlar. Bunu en güzel örneği Hollanda’da yaşayan Hollanda Endonezlarını (Indische–Nederlanders) örnek olarak gösterebiliriz. Yıllar önce Endonezya ’lı Hollandalılar kendilerini Hollandalıdan daha çok Hollandalı hissettiklerini okumuştum. Biz buna aynı zamanda Kral’dan daha çok Kralcı diyoruz.
Belirli bir kesim ise kendi adacıklarını oluştururlar
Her ne kadar kendi adacıklarını oluşturan toplumsal inanç değerlerini korumak ve güvenli bir yaşamı tercih edenlerin olmasına rağmen, var olan adacıklar bir gün yok olacaklardır. Her ne kadar korumaya çalışırsa çalışılsın, ana okuldan başlayan, bir eğitim, spor, eğlence ve iş yaşamında devam eden farklı yaşam biçimleri adacıklarının ne kadar güvenli ve geleceğinin olduğunu söylemek zordur. Bunlarda en güzel örneklerden birisi ise Lahey’deki Schilderswijk (Den Haag) incelenmesi güzel birörnektir. 40 yıl önce başlayan göçmenlerin ikamet ettikleri Getto mahallelerini şehre yaymak ve siyah okulların dağılımını sağlamakta hedef Getto’ların oluşmasını önlemekti. Hollanda’nın bu konuda Belçika, Fransa’ya ve İngiltere'ye göre başarılı olduğunu söyleyebiliriz.
Mutluluk her an ve her yerde
Mutluluk toplumsal olduğu kadar bireyseldir de. Nerde, kiminle, nasıl ve hangi zaman diliminde yaşandığı çok önemli de değildir, Mutluluk bireysel, bir aile ve toplumsal yaşam kültürü olduğu sürece yaşantımızın gerekli olan ruhsal zenginliğimize sahip oluruz. Tabii bu yazımdaki tespitlerimin yüzde yüz doğruculuğu da yoktur. Birde tespit, yazmak ve konuşmak uygulamaktan çok daha da zordur.
Saygı ve sevgilerimle.
