Hoşumuza Gitmeyen Yazamadıklarımızdan: Dilemma, Dilemma ve Yine Dilemma

Hoşumuza Gitmeyen Yazamadıklarımızdan: Dilemma, Dilemma ve Yine Dilemma

Nejat Sucu

Gençliğimizde fikir ve düşüncelerimize uygun bir yönetimle, kendi ülkemizde yaşamak isteriz. Ancak mevcut siyasi iktidarların ve yönetimlerin belirlediği düzenlerde eğitim görmek, çalışmak ve kendimize uygun bir gelecek kurmak konusunda ikilemde kalmak kaçınılmazdır. Evet, hoşnut olmadığımız iki seçenek arasında kararsız kalmak ve bir tercih yapamamak, insan doğasının bir parçasıdır.

İnsanoğlu doğuştan itibaren kendi egolarıyla barışıktır. Ancak son yıllarda yaşamımız — günlük, aylık ve hatta bir ömür boyu — belli ki ikilemlerle geçmektedir. Ne zaman var olan neoliberal ekonomik, sosyal, toplumsal, ruhsal ve politik krizler su yüzüne çıksa, bu ikilemler (dilemmalar) artmakta ve bizi istemediğimiz seçimlere zorlamaktadır. Üstelik bu seçimler, bizi yönetenlerin ve sermayenin gücü doğrultusunda yapılmak zorunda kalmaktadır.

Aşağı tükürsen sakal, yukarı tükürsen bıyık

Bu atasözümüz, günümüzün sosyo-ekonomik ve politik konjonktürünü oldukça güzel anlatıyor. Son günlerde, daha önce kamuoyunda gündeme gelme veya iktidar olma imkânı bulunmayan fikirlerin birden gündemi belirlemeye başladığına şahit oluyoruz.

Biz atom enerjisine karşıydık; ancak bugünün şartlarında, Rusya gazına ve fosil kaynaklara bağımlı olmadan elde edilen en temiz enerji olarak karşımıza çıkıyor — hem de maliyeti düşük bir enerji kaynağı.

Biz silahlanmaya karşıydık. Savaş, bizim kitabımızda yazmazdı. Fakat bugün Ukrayna-Rusya savaşında Ukrayna'ya Leopard tankları ve Patriot hava savunma sistemleri vermek, Almanya ve Hollanda için gayet olağan bir hükümet kararı haline geldi. Hollanda, Almanya ve Avrupa Birliği ile NATO, gelecek yıllarda 1000 milyar avroyu (1 trilyon) aşan silah yatırımına ve alımına hazırlanıyor.

Biz Almanya’da Yeşiller'in atom ve fosil enerjiye karşı olduğunu biliyorduk. Alman Yeşil Partisi'nin (Die Grünen) amblemi bile ayçiçeğinden oluşmaktaydı. Peki ya şimdi? Almanya artık tarafsız değil; kapitalizmin en güçlü ekonomik ve politik temsilcisi konumunda. Mevcut enerji krizi ve politik dengeler nedeniyle, Almanya ve Yeşiller'in de içinde bulunduğu koalisyon (SPD, Die Grünen ve FDP), fosil enerji kaynağı olarak kahverengi kömürü (bruinkool) tercih etti.

Alman halkı, 23 Şubat 2025'te düzenlenen Parlamento seçimlerinde (Bundestag), Trafik Lambası Koalisyonu (SPD, Yeşiller ve FDP) büyük bir hezimete uğrattı. Küçük ortak FDP, seçim barajını (%5) aşamayarak Berlin’deki Bundestag’ın dışında kaldı. Almanya tarihinde ilk kez, göçmen karşıtı ve aşırı sağcı politikaları ile bilinen AfD (Alternative für Deutschland) %20,8 oy alarak 152 milletvekili ile Bundestag’da temsil hakkı kazandı.

Almanya, kendi ürettiği Leopard tanklarının Ukrayna'ya verilmesine doğrudan karşı çıkmasa da, Hollanda'nın eski Başbakanı ve NATO Genel Sekreteri Mark Rutte'nin dediği gibi, “Rusya ve Ukrayna savaşı bizim de savaşımız.” Saldırgan Rusya’nın, Batı Avrupa özgürlüğü için durdurulması gerektiği görüşü savunuluyor.

Bizim savaşımız ve meşru müdafaanın olduğu bir ortamda, bazı evrensel değer yargılarını savunmak ve silahlanmaya topyekûn karşı olmak oldukça zor. Ancak savaş için harcanan 800 milyar avro ile neler yapılamazdı ki? Çocuklar süt ve bisküvi istiyor.