Ben, futbolu, futbol maçlarını ve politik partilerin sistemlerini; özellikle de seçim süreçlerini, çoğu zaman bir futbol maçına benzetirim. Elbette siyasetçiler de zaman zaman futbolculara benzer. Kimilerinin politik başarıları uzun soluklu ve kalıcı olurken, kimilerinin politik yaşamı çok kısa sürede sona ermektedir.
Her siyasi parti, sahip olduğu politik birikim, bireysel başarılar ve egoların yanında; aslında ulaşılmak istenen bir hedefe varmak için bir araçtır. Ancak zamanla, elindeki iktidar gücünü halkın üstünde gören bir anlayış hâkim olduğunda; yanlış kararlar, toplumsal huzursuzluk ve sosyal barışın bozulduğu bir dönem başlar.
Devlet, geleneksel, sürekliliği olan ve sistemi kalıcı bir yapıdır. Türkiye gibi ülkelerin en az 2000 yıllık bir devlet tecrübesi, geleneği ve tarihsel birikimi bulunmaktadır. Devlet; hizmet, hak, hukuk, hatta “anne” ve “baba” anlamına da gelir.
Zamanla bazı politik yönetimlerin ellerindeki erk; devleti, bürokrasiyi, aristokrasiyi ve adalet mekanizmasını halk hizmeti için bağımsız bir şekilde yürütmek yerine, devletin koltuklarına oturup onun kaynaklarını sınırsızca kullanma aracına dönüşebilir.
Yönetimler; açık öz eleştiriye ve “geri bildirim” (feedback) denilen olumlu eleştirilere kendini kapattığında, neyin doğru neyin yanlış olduğunu göremez hale gelirler. Bu da yanlışların üst üste birikmesine ve bunların sosyal, ekonomik, politik ve yaşam kalitesi üzerinde olumsuz sonuçlar doğurmasına yol açar.
Politikada Paylaşılan Güç
Hollanda’da yerel, bölgesel ve ulusal yönetimlerde politik güç, seçmenler tarafından farklı partiler arasında paylaşılır (gedeelde politieke macht). Koalisyonlar, uyum ve ortak akla dayalı bir uzlaşma kültürü (kompromis) ile yönetilir.
Bu durumu en iyi özetleyen Hollanda atasözü ise şudur: “Water bij de wijn doen”, yani “Şaraba su katmak.” Bu, uzlaşmak için herkesin kendi keskinliğinden biraz ödün vermesi gerektiğini anlatır.
Panik Futbol ve Politik Seçim Yarışı
Futbolda bir takım, karşı tarafın baskısı altında sistemini kaybeder ve panik futbol oynamaya başlarsa, üst üste goller yemeye başlar ve maçı kaybeder. Bu durumda kaybetme korkusu da artar ama unutulmamalı ki, korkunun ecele faydası yoktur.
Demek istediğim şu ki: Politikada da “panik futbol” yapanlar, yani plansız, hesapsız ve telaşla hareket edenler, 90 dakikanın sonunda bu yarışı kaybederler.
Saygı ve başarı dileklerimle,
