ZAPPELİN
Zeplin
Zeplin Hafif bir gazla doldurularak havada askıda kalma özelliği kazandırılmış, idâre edilebilir balonlu hava gemisi. Zeplini balondan ayıran en büyük özellik tahrik ve dümen sistemidir. Zeplin’de gaz olarak Helyum kullanılır.Zeplin, iskeleti mâdenî birçok balon hücrelerin bir araya gelmesinden hâsıl olan aerodinamik yapıya sâhip bir gemi görünümündedir. Zeplinin irtifâ kazanması ve kaybetmesi balon hücrelerine hafif gaz doldurup boşaltmakla, ileri hareketi ise bir pervâneli motor tarafından sağlanır. Zepline yön verme, irtifâ kazandırma veya kaybettirme dümenlerle de temin edilir. Prensip olarak Zeplinin yapı ve havadaki hareketi denizaltının yapı ve su altındaki hareketine benzer.
Hindenburg Felaketi
Hindenburg Felaketi, 6 Mayıs 1937'de New Jersey, ABD'de gerçekleşen ve modern havacılığın başlamasına sebep olan tarihin en büyük zeplin kazasıdır. Bu kazada 36 kişi hayatını kaybetmiştir.Bir tür hava aracı olan zeplin itme kuvvetiyle yol alan ve dümenler vasıtasıyla da yön değiştiren altında yolcu taşımak için kabinler kurulmuş hidrojenle dolu bir hava taşıtıdır. En iyi zeplin üreticisi Alman kont Ferdinand Von Zeppelin olarak bilinse de ilk başarılı uçuş Fransız mühendis Henry Giffard tarafından yapılmıştır. Zeplinler yolcu taşımaktan ziyade Alman savaş endüstrisi tarafından savaş sırasında şehirleri (I. Dünya Savaşı sırasında Londra ve Paris) bombalamak için kullanmışlardır.Hindenburg zeplini tıpkı Titanik gibi muhteşem restaurantları, lüks yolcu kabinleri, sıcak suyu, havalandırması ve kamaraları olan, dört adet Dizel motorla çalışmasına rağmen sessizce havada süzülen bir zeplindi. Hindenburg felaketi adını felakete konu olan zeplinden almıştır. Modern havacılığın da başlangıcı sayılan bu zeplin felaketi tarihin en büyük faciası olarak da tanımlanır. Üretilen en büyük zeplin olan 230 metrelik uçan bir dev LZ 129 HİNDENBURG zeplini (36 yolcu ve 27 mürettebat) Almanya’dan Amerika’ya uzanan yolculuğunu tamamlamak üzereyken New Jersey’deki Lakerhurst donanma hava üssüne iniş yapacağı sırada ( 6 Mayıs 1937) içinde bulunan hidrojen tanklarının da etkisiyle patlamıştır, patlama sonucu yanıcı olan hidrojen ateş almış tüm yolcuların ve mürettebatın hayatını kaybetmesine sebep olmuştur. İngiliz ve Amerikan zeplinlerinin yaptıkları ölümlü kazalar bu teknoloji hakkında kuşkulara neden olmuş fakat Hindenburg faciası bu sürece bir nokta koyarak o dönem popüler olan zeplinlerin sonu olmuştur.
Hindenburg Faciasının Nedeni ve Komplo Teorileri
Hindenburg'un Düşüş Esnasında Yerle İlk Teması
Bir diğer açıklama ise Hindenburg zeplinin sabote edildiği yönündedir; fakat gemi enkazı mercek altına alınmış ve yapılan incelemeler sonucunda kazanın sabotaj şüphesi taşımadığı kazanın, geminin dış gövdesindeki statik elektriğin kıvılcım oluşturmasıyla meydana geldiği belirtilmiştir. Yapılan tüm açıklamalara rağmen kaza hakkında komplo teorileri üretilmeye devam etmiştir. Fakat birçok bilim adamı ve uzmanın görüşü geminin dış yüzeyinde oluşan statik elektriğin kıvılcımlar meydana getirdiği ve devamında aleve dönüşen kıvılcımların geminin infilak etmesine sebep olduğu yönündedir. Yolcu kayıpları açısından incelenirse çok büyük bir felaket gibi görünmese de zeplinlerin popüler olduğu ve üretildiği dönemde kıtalar arası yolculuk yapabilen tek araç olduğu için meraklıları tarafından takip edilmiş, hatta Hindenburg zeplini inişe geçtiğinde gazeteciler spontane bir şekilde gelişen kazayı izlemişlerdir. Donanma üssünde zeplinin inişini kaydetmek için bekleyen Chicago radyo kanalı muhabiri Helbert Morrison 20. yüzyılın en büyük kazalarından birini o anda kaydeden ender muhabirlerdendir.Denizcilik tarihinde yaşanan Titanik faciasına benzer şekilde havacılıkta da kazaya konu olan Hindenburg zeplini çağının en hızlı ve en konforlu, özellikle üst kademeden varlıklı misafirleri olan bir araçtı. Üçüncü Reich‘in gurur kaynağı olan bu araç kıtalar arası kesintisiz yolculuk yapan teknoloji harikası bir icattı ve medyanın ilgi odağıydı. Kazanın yarattığı etkinin bu derece büyük olmasının bir nedeni de zeplinlerin üretildiği dönemde çok büyük bir ilgi odağı olmaları ve meydana gelen kazanın insanlarda bir şok etkisi yaratmasıydı.
Ferdinand Von ZAPPELİN
Zeplinin ilk yapımcısıdır. 8 Temmuz 1838 tarihinde Almanya, Konstanz’da doğmuştuf August Heinrich Graf von Zeppelin’dir. Ferdinand von Zeppelin, Ludwigsburg Askerî Akademisini bitirdikten sonra Tübingen Üniversitesinden de mezun oldu ve 1859 yılında subay olarak orduda görev aldı.Ferdinand von Zeppelin, 1864 yılında ABD‘ye gitti ve Amerikan iç savaşına gözlemci olarak katıldı. Avrupa’ya döndükten sonra 1866 yılında Württemberg’de Prusya’ya karşı yapılan Yedi Hafta Savaşlarına katıldı. 1870-1871 yılları arasında Fransa – Prusya Savaşında subay olarak görev aldı.1891 yılında dildi. Daha sonra da kısa zamanda emekli oldu ve zamanını kontrol edilebilir balonlarla uğraşarak geçirdi. Ferdinand von Zeppelin, Zeplini ilk bulan kişi değildir. Zeplin yapımıyla ilgili ilke beratını 1873 yılında Fransız Joseph Spiess almıştı ve yapımını 1910’da gerçekleştirmişti.Ferdinand von Zeppelin, 1900 yılında hidrojenle şişirilmiş bir hava gemisini havada 20 dakika kadar uçurmayı başardı. 1914 yılına kadar zeplin adı verilen balonları 1800 km’den fazla uçuş yapmış ve bunlardan 13’ü düşmüştü.Yaptığı zeplinler Birinci Dünya Savaşının başlarında İngiltere‘yi bombalamak için kullanıldı. 1. Dünya Savaşında yüzden fazla “zeplin”le, Londra’nın da dahil olduğu düşman kentleri bombaladı.Zeppelin, yolcu taşıyan ilk hava gemisi şirketini, 1909 yılında kurdu. 1930’larda muazzam büyüklükte zeplinler Atlantik üzerinden Amerika’ya uçuşlar gerçekleştirdi. Zeplinler toplamda 52.000 kişiyi Atlas okyanusu üzerinde taşımıştır, fakat artan kazalar ve uçaklardaki hızlı gelişmelerden dolayı üretimi durmuştur. 1937yılında, Hindenhurg adı verilmiş olan zeplin havada infilak etti ve 36 kişinin ölümüne neden oldu. Hindenburg faciasından sonra Hidrojen yerine Helyum gazı kullanılmaya başlanmıştır.Ferdinand von Zeppelin, 8 Mart 1917 tarihinde Almanya, Berlin’de 79 yaşında ölmüştür.
ATALAY KIZILAY
