Yıllar önce, Oylu Ören’lerin, Avla’nın, Yuvan’ın suyunun bol olduğu, Göre’nin yeşil ve verimli bahçelerini suladıktan sonra İniş Önü’nden akarak Nevşehir’den geçip Kızılırmak’a katılırdı. İniş Önü’nün salatasının tadı hâlâ damağımda. O günlerin doğal tohumlarını ve gübrelerini unutmamak gerek.
Her yıl baharın ilk sıcak günlerinde, köy halkı birlikte toplanır, Göre’nin su arkları imece usulüyle temizlenirdi. Evden getirilen çömlek peyniri, soğan ve kaynatılmış yumurtalar, yufka ve Göre çöreğiyle birlikte büyük bir keyifle yenirdi. Birlikte neşe içinde, kasabanın kullanacağı su kanallarını ve arklarını temizlemek kimsenin zoruna gitmezdi. Bunun yanı sıra, hep birlikte olmanın ve dayanışmanın tadına doyulmazdı. Büyüklerimiz Çanakkale, Balkanlar, Yemen Çölleri ve Milli Kurtuluş Savaşı’nın kahramanlık ve bir o kadar da hüzünlü hikâyelerini anlatırlardı.
Hollanda’da İmece
Hollanda, sosyal devletiyle tanınan, her şeyin devletten beklendiği, kolay yaşamın ve sosyal yardımların bol olduğu bir ülkeydi. Kimse aç ve açıkta kalmazdı, zaten kalmasına da gerek yoktu.
Eşinden boşanan kadınlara kiralık ev tahsis edilir, evin içini döşemek için kredi verilirdi. Haftalık yiyecek ve giyecek ihtiyaçları bile düşünülürdü. Kimse kimseye muhtaç değildi. 1950’lerden sonra sosyal devletin oluşumuyla Hollandalılar, kendi kiliselerine olan ihtiyaçlarını kaybetti ve 2000’e yakın kilise kapatılarak farklı işlevlere dönüştü. Hollanda sosyal devleti, cenaze sigortası olmayan göçmenlerin Türkiye’deki memleketlerine kadar cenaze masraflarını bile karşılamaktaydı.
Yıllar boyunca, gerekli olan buzdolabından bisiklete kadar birçok yardımın yanı sıra bayram yardımları gibi desteklerle bir sosyal devlet düzeni hâkimdi. Almanya ve Belçika’dan gelen diğer Türk göçmenler, Hollanda’daki bu düzeni imrenerek izler ve dile getirirlerdi.
Köprülerin Altından Çok Sular Aktı
Yıllar geçti, sosyal devlet görevini tamamladı ve yerini katılımcı toplum ve bireysel sorumluluk politikalarına bıraktı (participatiesamenleving). Artık liberal politikalar uygulanmaya başlandı.
Alt Tabaka Türkler?
Bu süreçte, sosyal güvenlik sisteminden sağlanan gelir ve yardımlarla yaşamını kolaylaştıran Türk göçmen toplumu, en büyük gelir kaybını yaşayarak fakirleşti, yalnızlaştı ve umutsuzlaştı. Aralık 2024’te CBS raporlarına göre, 50 bin Suriyeli, 28 bin Faslı ve 22 bin Türk, Hollanda’nın 342 belediyesinden sosyal geçim yardımı (Bijstand) alıyor.
İmece (Collective Work) ve Katılım Politikaları (Participatie)
İmece ve katılım politikaları birbiriyle örtüşmekte. Bu politikaları, yetkili kurumlar ve yerel yönetimlerle iş birliği yaparak toplumsal duyarlılık projelerini hayata geçirmek mümkün. Bu noktada, şimdiden düşünmek, yazmak ve stratejik ortaklar bulmak gerekiyor. Öncelikle kendimizi iyi hazırlamalı ve ciddiye almalıyız ki çalışacağımız Hollanda kurumlarının da bizi ciddiye almasını sağlayalım.
Umarım sizlere ütopya gibi ümitler ve beklentiler sunmamışızdır. Bugün güzel ve kabul gören politikalar, yarın geçerli olmayabilir. Bu da bizi güvensiz hissettirip geleceğimizi daha belirsiz kılabilir.
Yeni bir yıl ve yeni bir günle birlikte tüm güzelliklerin sizlerin olması dileğiyle. Hoşça kalın.
